ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ TRUNG HẠN ĐIỀU TRỊ DỊ DẠNG ĐỘNG – TĨNH MẠCH NGOẠI BIÊN BẰNG KỸ THUẬT THUYÊN TẮC DÙNG CỒN TUYỆT ĐỐI TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY

Lâm Văn Nút1,, Nguyễn Hữu Thao1
1 Bệnh viện Chợ Rẫy

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Dị dạng động - tĩnh mạch (AVM) ngoại biên là bệnh lý hiếm gặp và phức tạp, đòi hỏi phương pháp điều trị tối ưu và lâu dài. Thuyên tắc bằng cồn tuyệt đối qua can thiệp nội mạch đã chứng minh hiệu quả trong điều trị AVM. Tuy nhiên, tại Việt Nam, các nghiên cứu về kết quả trung hạn của phương pháp này còn hạn chế. Mục tiêu: Đánh giá kết quả trung hạn điều trị bệnh nhân AVM được thuyên tắc bằng cồn tuyệt đối qua can thiệp nội mạch tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu hồi cứu mô tả hàng loạt ca được thực hiện từ tháng 5/2019 đến tháng 5/2022 tại Khoa Phẫu thuật Mạch máu, Bệnh viện Chợ Rẫy. Kết quả: Trong giai đoạn nghiên cứu, 34 bệnh nhân được điều trị với tổng cộng 54 lần can thiệp. Tuổi trung bình của bệnh nhân là 31,5 ± 12,2, với 15 nam và 19 nữ. Đa số bệnh nhân được thuyên tắc một lần (58,8%), nhưng cũng có bệnh nhân cần từ 2 đến 3 lần thuyên tắc với tỷ lệ lần lượt là 23,5% và 17,6%. Tất cả các bệnh nhân đều được tiếp cận qua đường nội động mạch, trong đó 55,9% trường hợp sử dụng kỹ thuật nội mạch đơn thuần và 44,1% kết hợp giữa nội mạch và đâm kim trực tiếp vào ổ dị dạng. Theo dõi trung hạn 16,2 ± 0,3 tháng trên 32 bệnh nhân, mất dấu 2 trường hợp. Kết quả trung hạn ghi nhận 50% bệnh nhân khỏi bệnh, 31,3% bệnh nhân cải thiện rõ rệt triệu chứng, 12,5% không thay đổi, và 6,2% có triệu chứng tăng nặng. Phân độ lâm sàng Schobinger cho thấy có sự cải thiện rõ rệt sau điều trị: 50% bệnh nhân không còn triệu chứng, trong khi các phân độ khác (I, II, III) cũng giảm đáng kể so với trước mổ (p = 0,006). Các yếu tố như phân độ lâm sàng Schobinger và kích thước ổ dị dạng ảnh hưởng đáng kể đến kết quả điều trị (p < 0,05). Không có biến chứng nghiêm trọng hoặc tử vong được ghi nhận. Kết luận: Thuyên tắc bằng cồn tuyệt đối là phương pháp hiệu quả và an toàn trong điều trị AVM, với kết quả trung hạn khả quan. Nghiên cứu này khẳng định tiềm năng ứng dụng rộng rãi của phương pháp này trong điều trị AVM tại Việt Nam.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Redondo P. [Vascular malformations (I). Concept, classification, pathogenesis and clinical features]. Actas Dermosifiliogr. Apr 2007;98(3):141-58. Malformaciones vasculares (I). Concepto, clasificación, fisiopatogenia y manifestaciones clínicas.
2. Lee BB, Baumgartner I, Berlien HP, et al. Consensus Document of the International Union of Angiology (IUA)-2013. Current concept on the management of arterio-venous management. Int Angiol. Feb 2013;32(1):9-36.
3. Cho SK, Do YS, Shin SW, et al. Arteriovenous malformations of the body and extremities: analysis of therapeutic outcomes and approaches according to a modified angiographic classification. J Endovasc Ther. Aug 2006;13(4):527-38. doi:10.1583/05-1769.1
4. Jin Y, Lin X, Chen H, et al. Auricular arteriovenous malformations: potential success of superselective ethanol embolotherapy. J Vasc Interv Radiol. Jun 2009;20(6):736-43. doi:10.1016/j.jvir.2009.02.008
5. Fan XD, Su LX, Zheng JW, Zheng LZ, Zhang ZY. Ethanol embolization of arteriovenous malformations of the mandible. AJNR Am J Neuroradiol. Jun 2009;30(6):1178-83. doi:10.3174/ajnr.A1539
6. Dmytriw AA, Ter Brugge KG, Krings T, Agid R. Endovascular treatment of head and neck arteriovenous malformations. Neuroradiology. Mar 2014; 56(3):227-36. doi:10.1007/s00234-014-1328-0
7. Nguyễn Đình Minh. Nghiên cứu đặc điểm hình ảnh chụp mạch máu và đánh giá kết quả điều trị dị dạng động tĩnh mạch vùng đầu mặt cổ bằng phương pháp nút mạch. 2019;
8. Zheng LZ, Fan XD, Zheng JW, Su LX. Ethanol embolization of auricular arteriovenous malformations: preliminary results of 17 cases. AJNR Am J Neuroradiol. Oct 2009;30(9):1679-84. doi:10.3174/ajnr.A1687
9. Đặng Vĩnh Hiệp , Nguyễn Đình Luân. Đánh giá kết quả điều trị bệnh lý dị dạng mạch máu ngoại biên bằng tiêm cồn tuyệt đối. Tạp chí Y học Việt Nam. 07/31 2021;502(2)doi: 10.51298/ vmj.v502i2.624
10. Do YS, Yakes WF, Shin SW, et al. Ethanol embolization of arteriovenous malformations: interim results. Radiology. May 2005;235(2):674-82. doi:10.1148/radiol.2352040449
11. Khanna AK, Tiwary SK. Vascular malformations. Springer; 2021.