XỬ TRÍ TRẬT KHỚP CHÈ ĐÙI Ở TRẺ EM: VAI TRÒ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ

Võ Quang Đình Nam1,, Nguyễn Hoàng Trung1
1 Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình, TPHCM

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Nắm vững các dấu hiệu lâm sàng và hình ảnh học liên quan trật khớp chè đùi là thiết yếu để chọn lựa cách điều trị tối ưu. Mục tiêu: Đánh giá vai trò của cộng hưởng từ trong điều trị trật khớp chè đùi. Phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu mô tả loạt ca 33 bệnh nhân (35 khớp gối) từ 7-16 tuổi được chỉ định điều trị theo lưu đồ từ 2013 đến 2021: trật lần đầu kèm mảnh gãy xương sụn, trật tái hồi, và trật thường xuyên; theo dõi từ 2-10 năm (trung bình 5,5 năm). Các phương pháp bao gồm khâu cánh trong, tái tạo dây chằng chè đùi trong, cắt cánh ngoài, kéo dài gân tứ đầu. Đánh giá tái phát, biến chứng và chức năng sau cùng theo thang điểm Kujala. Đánh giá các tương quan giữa lâm sàng và cộng hưởng từ bằng Hệ số tương quan Pearson, phép kiểm Chi bình phương. Kết quả: Trong số 35 khớp gối, trật lần đầu 2 (5,7%), trật tái hồi 30 (85,7%), và trật thường xuyên 3 (8,6%). Co rút cánh ngoài có tỷ lệ vị trí xương bánh chè bình thường 9,1% thấp hơn đáng kể so với không co rút cánh ngoài 46,2% (p = 0,03); góc Q tương quan khá với khoảng cách LCC-RLC (r = 0,68). Cắt cánh ngoài 27/35 (77,1%), khâu cánh trong 23/35 (65,7%), tái tạo dây chằng chè đùi trong 12/35 (34,3%), kéo dài gân tứ đầu ở 1 khớp gối trật thường xuyên. Tái phát ở 4/35 (11,4%) khớp gối; không liên quan đến khâu cánh trong hoặc tái tạo dây chằng chè đùi trong (p = 0,07). Thang điểm Kujala: 88-100 (trung bình 95,5). Kết luận: Phần lớn các dấu hiệu liên quan trật khớp chè đùi có thể được đánh giá trên cộng hưởng từ; tương quan giữa lâm sàng và cộng hưởng từ có ý nghĩa như co rút cánh ngoài (p = 0,03), trục dọc cơ chế duỗi (r = 0,68). Lưu đồ về chỉ định điều trị của nhóm nghiên cứu dựa vào cộng hưởng từ có thể ứng dụng rộng rãi, nhưng cần số liệu lớn hơn và theo dõi dài hơn.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Abbasi D, May MM, Wall EJ, et al. MRI findings in adolescent patients with acute traumatic knee hemarthrosis. J Pediatr Orthop. 2012;32(8): 760–764. DOI: 10.1097/BPO. 0b013e3182648d45.
2. Ali S, Bhatti A. Arthroscopic proximal realignment of the patella for recurrent instability: report of a new surgical technique with 1 to 7 years of follow-up. Arthroscopy 2007; 23(3):305-311. https://doi.org/10.1016/ j.arthro.2006. 11.020.
3. D’Ambrosi, R.; Corona, K.; Capitani, P.; Coccioli, G.; Ursino, N.; Peretti, G.M. Complications and Recurrence of Patellar Instability after Medial Patellofemoral Ligament Reconstruction in Children and Adolescents: A Systematic Review. Children 2021; 8, 434. https://doi. org/10.3390/children8060434.
4. Hu Xu, Chunli Zhang, Guoxian Pei, Qinsheng Zhu, Yisheng Han. Arthroscopic Medial Retinacular Imbrication for the Treatment of Recurrent Patellar Instability: A Simple and All-Inside Technique. ORTHOPEDICS | ORTHO SuperSite.com 2011, Vol.34, No.7, P524-529.
5. Kepler CK, Bogner EA, Hammoud S, et al. Zone of injury of the medial patellofemoral ligament after acute patellar dislocation in children and adolescents. Am J Sports Med. 2011;39(7):1444–1449. DOI: 10.1177/0363546510397174.
6. Lewallen LW, McIntosh AL, Dahm DL. Predictors of recurrent instability after acute patellofemoral dislocation in pediatric and adolescent patients. Am J Sports Med. 2013;41(3): 575–581. https://doi.org/10.1177/ 0363546512472873.
7. Lippacher S. Dejour D, Elsharkawi M, et al. Observer agreement on the Dejour trochlear dysplasia classification: a comparison of true lateral radiographs and axial magnetic resonance images. Am J Sports Med. 2012;40(4):837–843. DOI: 10.1177/0363546511433028.
8. Nam QD V, Toan N N. Role of MRI to Predict Injury Patterns of the Medial Patellofemoral Ligament in Patellofemoral Instability. Biomed J Sci &Tech Res 2(4)- 2018. BJSTR.MS.ID.000784. DOI: 10.26717/BJSTR.2018.02.000784.
9. Seeley M, Bowman KF, Walsh C, et al. Magnetic resonance imaging of acute patellar dislocation in children: patterns of injury and risk factors for recurrence. J Pediatr Orthop. 2012;32(2): 145–155. DOI: 10.1097/BPO. 0b013e3182471ac2.
10. Song JG, Kang SB, Oh SH, et al. Medial soft-tissue realignment versus MPFL reconstruction for recurrent patellar dislocation: Systematic review. Arthroscopy 2016; 32:507-516. DOI: 10.1016/ j.arthro.2015.08.012.