ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ TỶ LỆ RỐI LOẠN THẦN KINH TỰ CHỦ Ở BỆNH NHÂN PARKINSON TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG CẦN THƠ

Lê Nhựt Tân1,, Thạch Minh Khoa1, Lê Thị Hoàng My1
1 Trường Đại học Y Dược Cần Thơ

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Bệnh Parkinson là bệnh thoái hóa thần kinh tiến triển liên quan đến sự giảm chất dẫn truyền thần kinh dopamin thường gặp ở người lớn tuổi. Ngoài các triệu chứng vận động, rối loạn thần kinh tự chủ cũng thường xuất hiện ở bệnh nhân Parkinson và có thể xuất hiện trước cả triệu chứng vận động. Tại Cần Thơ, vẫn chưa có nghiên cứu mô tả về đặc điểm lâm sàng và tỉ lệ của các rối loạn thần kinh tự chủ ở bệnh nhân Parkinson. Mục tiêu nghiên cứu: Xác định tỉ lệ rối loạn thần kinh tự chủ và mô tả đặc điểm rối loạn thần kinh tự chủ ở bệnh nhân Parkinson. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện trên 50 bệnh nhân được chẩn đoán xác định bệnh Parkinson theo tiêu chuẩn của Ngân hàng não Hội Parkinson Vương quốc Anh nhập viện tại bệnh viện Đa khoa Trung Ương Cần Thơ từ tháng 4 năm 2023 đến tháng 2 năm 2025. Kết quả: Có 50 bệnh nhân Parkinson được đưa vào nghiên cứu, với độ tuổi trung bình là 70,6±10,8 tuổi, nam giới chiếm 48%. Tỷ lệ rối loạn thần kinh tự chủ theo thang điểm SCOPA-AUT là 82%, với 70% bệnh nhân có rối loạn từ 2 lĩnh vực thần kinh tự chủ trở lên. Tỷ lệ rối loạn thần kinh tự chủ theo lĩnh vực lần lượt là tiêu hoá (76%), tim mạch (60%), tiết niệu (50%), điều hoà nhiệt-mồ hôi (32%), sinh dục (14%) và đồng tử (6%). Tỷ lệ hạ huyết áp tư thế đứng là 28% với 78,6% bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng. Điểm UPDRS-III và PDQ-8 trung bình lần lượt là 22,3±8,5 điểm và 7,7±3,8 điểm. Điểm UPDRS-III, PDQ-8 cao hơn ở nhóm bệnh nhân có rối loạn thần kinh tự chủ so với nhóm còn lại (p<0,05). Kết luận: Rối loạn thần kinh tự chủ ở bệnh nhân Parkinson là tình trạng thường gặp với hơn 82% bệnh nhân có rối loạn. Hạ huyết áp tư thế đứng chiếm tỉ lệ cao và đa số bệnh nhân có biểu hiện lâm sàng của hạ huyết áp tư thế đứng. Bệnh nhân Parkinson có rối loạn thần kinh tự chủ có triệu chứng vận động nặng hơn và chất lượng cuộc sống kém hơn so với nhóm không có rối loạn thần kinh tự chủ.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Vũ Thị Hinh, Nguyễn Văn Liệu (2022), “Rối loạn thần kinh tự chủ ở bệnh nhân Parkinson dựa theo thang điểm SCOPA-AUT”, Tạp chí nghiên cứu Y học, 156 (8), tr 43 – 49
2. Cutsforth-Gregory J.K, Low P.A. Neurogenic Orthostatic Hypotension in Parkinson Disease: A Primer. Neurol Ther. 2019;8(2):307-324. doi:10.1007/s40120-019-00152-9
3. De Pablo-Fernandez E, Tur C, Revesz T, et al. Association of Autonomic Dysfunction With Disease Progression and Survival in Parkinson Disease. JAMA Neurol. 2017;74(8):970–976. doi:10.1001/jamaneurol.2017.1125
4. Merola A, Romagnolo A, Rosso M, et al. Autonomic dysfunction in Parkinson's disease: A prospective cohort study. Mov Disord. 2018; 33(3):391-397. doi:10.1002/mds.27268
5. Merola A, Romagnolo A, Rosso M, et al. Orthostatic hypotension in Parkinson's disease: Does it matter if asymptomatic?. Parkinsonism Relat Disord. 2016;33:65-71. doi:10.1016 /j.parkreldis.2016. 09.013
6. Qin X, Li X, Li Z. (2018). Gastrointestinal Dysfunction in Chinese Patients with Parkinson’s Disease. Parkinson’s Disease, 2019(1), 3897315. doi.org/10.1155/2019/3897315
7. Velseboer D.C, de Haan R.J, Wieling W, et al. Prevalence of orthostatic hypotension in Parkinson's disease: a systematic review and meta-analysis. Parkinsonism Relat Disord. 2011;17(10): 724-729. doi:10.1016/j.parkreldis. 2011.04.016
8. Zhou Z, Zhou X, Zhou X, et al. Characteristics of Autonomic Dysfunction in Parkinson's Disease: A Large Chinese Multicenter Cohort Study. Front Aging Neurosci. 2021;13:761044. doi:10.3389/ fnagi.2021.761044