PHẪU THUẬT KẾT HỢP HAI LỐI TRƯỚC SAU TRONG MỘT THÌ CHO LAO CỘT SỐNG NGỰC VÀ THẮT LƯNG CÓ BIẾN CHỨNG

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Phẫu thuật Hồng Kông (Hodgson) để điều trị lao cột sống kèm biến chứng nặng vẫn còn giá trị kể từ 1956 đến nay. Bệnh nhân sau mổ còn phải nằm giường lâu chờ hàn xương trước đây. Với dụng cụ cố định hiện đại, phẫu thuật Hồng Kông (Hodgson) kết hợp lối trước và cố định kèm nắn chỉnh lối sau cho phép bệnh nhân sớm ngồi lên tập luyện phục hồi chức năng. Báo cáo này nhằm đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật lao cột sống ngực và vùng nối ngực- thắt lưng có biến chứng bằng phẫu thuật kết hợp hai lối với tư thế nằm ngang trong một thì mổ. Phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu mô tả loạt ca. Phẫu thuật kết hợp hai lối: phẫu thuật Hồng Kông (Hodgson) lối trước và cố định-nắn chỉnh lối sau bằng cấu hình ốc chân cung trong một thì mổ : Lối trước để dọn dẹp ổ lao, hút mủ, lấy xương chết, ghép xương. Lối sau: Cố định và nắn chỉnh gù-còng bằng cấu hình ốc chân cung. Nghiên cứu 30 ca (17 Nam, 13 Nữ) lao cột sống ngực có biến chứng được phẫu thuật tại Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình, từ 01/01/2010 - 31/12/2012. Tuổi trung bình: 43 tuổi (21 - 74). Trước mổ: Số ca liệt hoàn toàn hai chi dưới: 14 ca (47%), liệt một phần hai chi dưới: 13 ca (41%), không liệt: 3 ca (10%). liệt bàng quang: 10 ca (33%). Trước mổ có mức độ đau nhẹ là 24%, đau vừa là 26%, đau nặng là 50% (theo VAS). 29 ca bị lao cột sống liên tục, chỉ có 1 ca là lao cách quãng (2 tầng). Kết quả: Thời gian phẫu thuật trung bình: 311 phút (150 - 510 phút). Lượng máu mất trong lúc mổ trung bình là 1106 ml (200 - 2500 ml). Lượng máu truyền trong mổ trung bình: 700 ml (375 – 1500 ml).  Sau mổ: Lượng máu truyền trung bình: 1332 ml (0 – 1050 ml). Giải phẫu bệnh: Lao xương và mô mềm: 14/30 ca (47%), viêm xương mạn không có nang lao (mô hoại tử, xương chết): 6 ca (20%), không thực hiện: 10/30 ca (33%). PCR lao sau mổ: dương tính: 17/30 ca, âm tính: 2/30 ca, không thực hiện: 11/30 ca. Thời gian theo dõi trung bình 52,5 tháng (28 - 74). Hết đau: 100%. Phục hồi vận động  theo Frankel: 100% (B,C,D => E). Phục hồi rối loạn cơ vòng bàng quang: 100%. Độ sửa còng: Góc riêng vùng trước mổ: 29,3 độ; ngay sau mổ: 13 (51.4%) độ, sau mổ 3 tháng: 15.6 (42.8%) độ, theo dõi lần chót: 18 độ (34.7%). Hàn xương sau tái khám lần chót: 100%. Tỉ lệ biến chứng sau mổ 10%: 1 ca nhiễm trùng vết mổ (3%) 2 ca gãy dụng cụ (7%): 1 ca hàn xương 9 tháng sau mổ, 1 ca hàn xương sau mổ 12 tháng) tại nơi đốt sống ngực bị tổn thương lao. Kết luận: Phẫu thuật kết hợp hai lối với một tư thế nằm ngang trong một thì mổ giúp kiểm soát cả phẫu trường trước và sau. Phẫu thuật kết hợp hai lối giúp bệnh nhân sớm ngồi lên, đi lại, tập luyện phục hồi chức năng sớm, đạt kết quả phục hồi sớm.