ĐẶC ĐIỂM RỐI LOẠN NHỊP THẤT VÀ YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN BỆNH TIM THIẾU MÁU CỤC BỘ ĐƯỢC CẤY MÁY KHỬ RUNG TỰ ĐỘNG (ICD) TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Đột tử do tim là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở bệnh nhân mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ, đặc biệt trong nhóm có rối loạn chức năng tâm thu thất trái. Rối loạn nhịp thất, bao gồm nhịp nhanh thất (VT) và rung thất (VF), là nguyên nhân chính dẫn đến đột tử ở nhóm bệnh nhân này. Máy khử rung tim tự động cấy dưới da (ICD) đã được chứng minh hiệu quả trong việc dự phòng đột tử do tim. Tuy nhiên, dữ liệu tại Việt Nam về đặc điểm các cơn rối loạn nhịp thất và các yếu tố liên quan vẫn còn hạn chế ở Việt Nam. Mục tiêu nghiên cứu: Khảo sát đặc điểm rối loạn nhịp thất và các yếu tố liên quan đến nguy cơ xuất hiện rối loạn nhịp ở bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ được cấy ICD. Phương pháp: Nghiên cứu đoàn hệ hồi cứu trên 57 bệnh nhân ≥18 tuổi, mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ (TMCB) có chỉ định dự phòng nguyên phát hoặc thứ phát, được cấy ICD từ 01/2021 đến 06/2024. Dữ liệu lâm sàng, đặc điểm can thiệp mạch vành, thông số kỹ thuật ICD và biến cố rối loạn nhịp thất được phân tích. Sử dụng phân tích hồi quy đơn biến để xác định yếu tố liên quan. Kết quả: Tổng cộng 57 bệnh nhân tham gia vào nghiên cứu. Tuổi trung bình là 57.7 ± 6.4 tuổi, với tỷ lệ nữ giới chiếm 35.1%. Tất cả bệnh nhân đều có tiền sử can thiệp mạch vành, trong đó phần lớn được đặt stent từ hai nhánh mạch trở lên. Tổn thương mạch vành ghi nhận cao nhất là LMCA (30.6%), tiếp theo là LCx (27.1%), RCA (21.6%) và LAD (20.7%). Phân suất tống máu thất trái trung vị là 32% [26–39], với 56.1% bệnh nhân ở NYHA III. Tất cả bệnh nhân đều đang điều trị suy tim nền tối ưu, với tỉ lệ sử dụng chẹn beta, MRA, ARNI và SGLT-2i lần lượt là 86%, 84.2%, 71.9% và 68.4%. Trong thời gian theo dõi, 8 bệnh nhân (14%) xuất hiện rối loạn nhịp thất nguy hiểm cần điều trị bằng ICD, với tổng cộng 13 cơn. Thời gian xuất hiện cơn đầu tiên trung vị là 10.5 tháng [8 – 25.8], phản ánh giai đoạn nguy cơ cao tập trung chủ yếu trong năm đầu sau cấy máy. Trong đó, 11/13 cơn là nhịp nhanh thất đơn dạng với tần số trung bình 173.3 ± 8.2 lần/phút; phần lớn được xử lý hiệu quả bằng ATP (6 trường hợp), và 5 trường hợp phải sử dụng sốc điện. Rung thất chiếm 2/13 cơn, đều được ICD xử lý thành công bằng sốc điện. Phân tích hồi quy đơn biến ghi nhận hai yếu tố liên quan đến xuất hiện rối loạn nhịp thất: giới nam là yếu tố nguy cơ (OR = 19.39; 95% CI: 2.171–173.061; p = 0.008), trong khi sử dụng ARNI là yếu tố bảo vệ rõ rệt (OR = 0.17; 95% CI: 0.036–0.844; p = 0.030). Kết luận: Rối loạn nhịp thất xuất hiện sớm sau cấy ICD, chủ yếu là nhịp nhanh thất và có thể kiểm soát hiệu quả nhờ lập trình hiệu quả máy khử rung. Giới nam là yếu tố nguy cơ, trong khi ARNI có vai trò bảo vệ rõ rệt. Kết quả nhấn mạnh vai trò của điều trị nội khoa tối ưu với vai trò nổi bật của ARNI, phối hợp với ICD sẽ cải thiện tiên lượng bệnh nhân.