NGHIÊN CỨU PHẪU THUẬT CẮT XƯƠNG HÀM TRÊN DO UNG THƯ HỐC MŨI - KHOANG MIỆNG CÓ TÁI TẠO BẰNG VẠT DA CƠ XƯƠNG MÁC TỰ DO

Trần Anh Bích1,, Trần Văn Dương1, Phạm Hoàng Nam1
1 Bệnh viện Chợ Rẫy

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Tổng quan: Ung thư hốc mũi – khoang miệng có thể xâm lấn xương hàm trên, yêu cầu phẫu thuật cắt xương hàm trên để loại bỏ khối u. Tuy nhiên, việc cắt xương hàm trên gây ra tổn khuyết lớn, ảnh hưởng đáng kể đến chức năng ăn nhai, nói và thẩm mỹ. Để khắc phục vấn đề này, tái tạo bằng vạt da cơ xương mác tự do là một phương pháp tối ưu nhờ khả năng cung cấp cả xương, mô mềm và da trong một lần phẫu thuật. Phương pháp này giúp khôi phục cấu trúc giải phẫu và chức năng của vùng hàm mặt, nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Mục tiêu: Đánh giá kết quả của việc cắt xương hàm trên do ung thư hốc mũi – khoang miệng có sử dụng vạt da cơ xương mác tự do để tái tạo tổn khuyết xương hàm trên. Phương pháp: Tiến cứu mô tả loạt ca. Nghiên cứu 12 trường hợp cắt xương hàm trên do ung thư hốc mũi – khoang miệng, có tái tạo bằng vạt da cơ xương mác tự do tại khoa Tai Mũi Họng Bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 11/2018 đến tháng 12/2024. Kết quả: Trong số 12 trường hợp cắt xương hàm trên do ung thư hốc mũi – khoang miệng có tái tạo bằng vạt da cơ xương mác tự do, có 2 trường hợp cắt bán phần xương hàm trên 1 bên + mô da bị xâm lấn, 2 trường hợp cắt bán phần hạ tầng xương hàm trên 1 bên, 4 trường hợp cắt toàn phần hạ tầng xương hàm trên 2 bên, 4 trường hợp cắt toàn phần xương hàm trên 1 bên + bán phần xương hàm trên còn lại. Tất cả bệnh nhân được ghi nhận vạt sống, vết thương lành tốt. Biến chứng sau mổ: 1 trường hợp tụ máu nơi lấy vạt, 2 trường hợp hở khẩu cái mềm và 1 trường hợp bán tắc tĩnh mạch về. Hốc mũi và khoang miệng được ngăn cách tốt bởi vạt ở tất cả các bệnh nhân. Các bệnh nhân có thể ăn bằng miệng và không gặp vấn đề về phát âm. Kết luận: Phẫu thuật cắt xương hàm trên có tái tạo bằng vạt da cơ xương mác tự do giúp phục hồi chức năng ăn uống và nói, nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc chuyển vạt xương mác tự do có tỉ lệ thành công cao và tỉ lệ biến chứng chu phẫu thấp, là một lựa chọn lý tưởng cho sự tái tạo tổn khuyết vùng hàm trên.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Nguyễn Hồng Nhung, Chu Minh Quang. Cập nhật tạo hình khuyết hổng lớn vùng hàm mặt. Tạp chí Y học Việt Nam. 2024;543(10):130–134. doi: 10.51298/vmj.v543i1.11310
2. Hidalgo DA. Fibula free flap: A new method of mandible reconstruction. Plast Reconstr Surg. 1989;84(1):71–79. PMID: 2734406
3. Urken ML, Weinberg H, Buchbinder D, et al. Microvascular free flaps in head and neck reconstruction. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 1994;120(6): 633–640. doi: 10.1001/archotol. 1994.01880300047007.
4. Wei FC, Demirkan F, Chen HC, et al. The outcome of failed free flaps in head and neck and extremity reconstruction. Plast Reconstr Surg. 2001;108(5):1154–1160. doi: 10.1097/00006534-200110000-00007
5. Pipkorn P, Rosenquist K, Zenga J. Functional considerations in oral cavity reconstruction. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg. 2018;26(5): 326–333. doi: 10.1097/MOO.0000000000000474
6. Yu Y, Zhang WB, Liu XJ, et al. Three-dimensional accuracy of virtual planning and surgical navigation for mandibular reconstruction with free fibula flap. J Oral Maxillofac Surg. 2016 Jul;74(7):1503.e1-1503.e10. doi: 10.1016/j.joms.2016.02.020. PMID: 27000408.
7. Ren W, Gao L, Li S, et al. Virtual Planning and 3D printing modeling for mandibular reconstruction with fibula free flap. Med Oral Patol Oral Cir Bucal. 2018;23(3): e359–66. doi: 10.4317/medoral.22295. PMID: 29680849
8. Mohammed EA, Omer MJ, Mostafa IS. Aesthetic reconstruction of oncological mandibular defects using fibular free flap with and without CAD/CAM customized osteotomy guide: A randomized controlled clinical trial. BMC Cancer. 2022;22:1252. doi: 10.1186/s12885-022-10322-y