ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC YẾU TỐ DỰ ĐOÁN ĐẠT MỤC TIÊU NON-HDL-C Ở BỆNH NHÂN BỆNH VÀNH MẠN TẠI BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH

Phan Thái Hảo1,, Trần Thanh Nguyệt1, Nguyễn Hoàng Hải2
1 Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
2 Bệnh viện nhân dân Gia Định

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Non-HDL-C là một chỉ số phản ánh tất cả các hạt cholesterol sinh xơ vữa và có thể được tính toán dễ dàng dựa trên xét nghiệm bilan mỡ máu thường quy. Non-HDL-C có liên quan mật thiết với nguy cơ bệnh động mạch vành và các biến cố tim mạch trong tương lai. Kiểm soát lipid máu là một trong những mục tiêu được đặt ra đối với bệnh động mạch vành mạn nhằm phòng ngừa thứ phát các biến cố tim mạch xảy ra. Non-HDL-C đã được đề cập như mục tiêu điều trị thứ 2 theo khuyến cáo của Hội tim mạch Châu Âu/Hội Xơ vữa Động mạch Châu Âu 2019. Mục tiêu: Mô tả đặc điểm nồng độ Non-HDL-C và các yếu tố dự đoán đạt mục tiêu Non-HDL-C ở bệnh nhân bệnh mạch vành mạn tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả trên 153 bệnh nhân được chẩn đoán có Hội chứng vành mạn tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định từ tháng 03/2025 đến tháng 09/2025. Bệnh nhân được xét nghiệm bilan lipid máu và tính toán nồng độ Non-HDL-C, ghi nhận các đặc điểm về nhân trắc học, các yếu tố nguy cơ tim mạch, bệnh đồng mắc và thuốc điều trị. Các phân tích thống kê gồm kiểm định Chi bình phương, Fisher’s Exact, kiểm định t, Mann-Whitney U, hồi quy Logistic đơn biến và đa biến. Kết quả: Trung vị và khoảng tứ phân vị nồng độ Non-HDL-C của đối tượng nghiên cứu là 2,59 (2,13 - 3,17) mmol/L. Ở nhóm đạt và không đạt mục tiêu Non-HDL-C, giá trị này lần lượt là 1,91 (1,69 - 2,04)mmol/L và 2,96 (2,56 - 3,65)mmol/L. Các yếu tố dự đoán độc lập liên quan đến việc đạt mục tiêu Non-HDL-C bao gồm: chỉ số WHR bình thường, sử dụng statin liều cao, phối hợp statin với một thuốc hạ lipid nhóm khác, đạt mục tiêu LDL-C và đạt nồng độ TG thấp. Cụ thể: Những bệnh nhân có chỉ số WHR bình thường có tỷ lệ đạt mục tiêu Non-HDL-C cao hơn nhóm có WHR bất thường (OR=3,85; KTC 95%: 1,35–11,00; p= 0,012). Những bệnh nhân sử dụng statin cường độ cao có tỷ lệ đạt mục tiêu Non-HDL-C cao hơn nhóm dùng statin liều trung bình hoặc thấp (OR = 7,59; KTC 95%: 1,13 – 50,98; p = 0,037). Việc phối hợp statin  với một thuốc hạ lipid nhóm khác cũng tăng khả năng đạt mục tiêu Non-HDL-C so với điều trị đơn trị liệu statin (OR = 6,31; KTC 95%: 1,21–32,79; p = 0,028). Ngoài ra, những bệnh nhân đạt mục tiêu LDL-C có khả năng đạt mục tiêu Non-HDL-C cao hơn rõ rệt so với nhóm không đạt mục tiêu LDL-C (OR = 49,36; KTC 95%: 11,47-212,36; p < 0,001). Tương tự, bệnh nhân đạt mục tiêu TG thấp có tỷ lệ đạt mục tiêu Non-HDL-C cao hơn nhóm không đạt (OR = 5,17; KTC 95%: 1,73 – 13,66; p = 0,003). Kết luận: Các yếu tố dự đoán độc lập liên quan đến việc đạt mục tiêu Non-HDL-C bao gồm chỉ số WHR bình thường, sử dụng statin cường độ cao, phối hợp statin với thuốc hạ lipid khác, đạt mục tiêu LDL-C và đạt nồng độ triglycerid thấp.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Lemesle G, Lamblin N, Schurtz G, et al. Comparison of Incidence and Prognostic Impact of Ischemic, Major Bleeding and Heart Failure Events in Patients With Chronic Coronary Syndrome: Insights From the CORONOR Registry. 2024;149(22):1708-1716. doi:doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.123.067938
2. Kastelein JJ, Van Der Steeg WA, Holme I, et al. Lipids, apolipoproteins, and their ratios in relation to cardiovascular events with statin treatment. 2008;117(23):3002-3009.
3. Liu J, Sempos CT, Donahue RP, Dorn J, Trevisan M, Grundy SMJTAjoc. Non–high-density lipoprotein and very-low-density lipoprotein cholesterol and their risk predictive values in coronary heart disease. 2006; 98(10): 1363-1368.
4. Diakonikolaou S, Styliou T, Christou V, et al. Diabetes mellitus in coronary artery disease. European Journal of Preventive Cardiology. 2022; 29(Supplement_1)doi:10.1093/eurjpc/zwac056.178
5. Karalis DG, Subramanya RD, Hessen SE, Liu L, Victor MF. Achieving optimal lipid goals in patients with coronary artery disease. Am J Cardiol. Mar 15 2011;107(6):886-90. doi:10.1016/j.amjcard.2010.11.006
6. Brandts J, Barkas F, De Bacquer D, et al. International patterns in lipid management and implications for patients with coronary heart disease: results from the INTERASPIRE study. European Journal of Preventive Cardiology. 2025;doi:10.1093/eurjpc/zwaf388
7. Hodkinson A, Tsimpida D, Kontopantelis E, Rutter MK, Mamas MA, Panagioti M. Comparative effectiveness of statins on non-high density lipoprotein cholesterol in people with diabetes and at risk of cardiovascular disease: systematic review and network meta-analysis. 2022; 376:e067731.doi:10.1136/bmj-2021-067731%J BMJ
8. Puri R, Nissen SE, Shao M, et al. Non-HDL Cholesterol and Triglycerides. 2016;36(11):2220-2228. doi:doi:10.1161/ATVBAHA.116.307601