CHẨN ĐOÁN VÀ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT TỔN THƯƠNG ĐỘNG MẠCH DO GÃY TRÊN LỒI CẦU XƯƠNG CÁNH TAY Ở TRẺ EM TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT ĐỨC

Quốc Hưng Đoàn 1,2,, Văn Đàn Nguyễn 1, Ngọc Tú Vũ 1,3
1 Trường Đại học Y Hà Nội
2 Bệnh viện Việt Đức
3 Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Mô tả đặc điểm chẩn đoán, hình thái giải phẫu bệnh, phương pháp phẫu thuật và kết quả sớm sau mổ ở bệnh nhân gãy trên lồi cầu xương cánh tay tổn thương mạch máu. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang tất cả bệnh nhi chẩn đoángãy trên lồi cầu xương cánh tay kèm tổn thương mạch máu, đã phẫu thuật tại Bệnh viện Việt Đức từ 01/01/2015 đến 31/12/2020. Kết quả: 56 BN đủ tiêu chuẩn nghiên cứu, tuổi trung bình là 6.3 ± 2.7, tỉ lệ nam/nữ ~ 2/1. Đa số trường hợp cónguyên nhân là do tai nạn ngã chống tay (87.5%). Phần lớn bệnh nhân vẫn có bàn tay hồng (96.4%), ấm (76.8%) nhưng mạch quay mất hoặc yếu. Siêu âm trước mổ 100% trường hợp nhưng chỉ phát hiện có tổn thương ĐM ở 7 BN (17.6%); cắt lớp vi tính thực hiện ở 37 BN phát hiện tổn thương động mạch cánh tay trên 36 BN (97.3%). Tổn thương giải phẫu bệnh trong mổ chủ yếu là co thắt mạch (38 BN-53.6%, nong mạch bằng sonde Fogarty và phong bế áo ngoài), đụng giập ĐM 16 BN-28.5% (cắt nối trực tiếp hoặc ghép mạch), huyết khối ĐM 2 BN (mở ĐM lấy HK). Sau mổ, tất cả bệnh nhân đều có bàn tay hồng ấm, mạch quay bắt rõ trở lại ở 87.5% bệnh nhân. Kết luận: Gãy trên lồi cầu xương cánh tay là một gãy xương thường gặp ở trẻ em, với tỉ lệ tổn thương mạch khá cao. Cần phối hợp siêu âm và chụp cắt lớp để xác định tổn thương. Phẫu thuật vừa là biện pháp điều trị lưu thông mạch, vừa là biện pháp chẩn đoán xác định tổn thương thực sự động mạch.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Phan Quang Trí (2014). Gãy trên hai lồi cầu xương cánh tay ở trẻ em có tổn thương mạch máu và hội chứng Volkmann. Tạp chí Y học thực hành, 903, 82-83.
2. Abzug J.M. and Herman M.J. (2012). Management of supracondylar humerus fractures in children: current concepts. J Am Acad Orthop Surg, 20(2), 69–77.
3. Sharma S., Singh V.P., and Bera S. (2019). Brachial artery injury in pediatric patients: review of management and outcome in 29 patients. Int Surg J, 6(12), 4419.
4. Usman R., Jamil M., and Hashmi J.S. (2017). Management of Arterial Injury in Children with Supracondylar Fracture of the Humerus and a Pulseless Hand. Ann Vasc Dis, 10(4), 402–406.
5. Rehman Z.U., Riaz A., and Nazir Z. (2020). Peripheral Arterial Injuries in Children: An Audit at a University Hospital in Developing Country. Ann Vasc Dis, 13(2), 158–162.
6. David S, Flynn J.M (2014). The pediatric upper extremity, Spinger, New York.
7. Phan Quang Trí (2016). Nghiên cứu điều trị gãy trên lồi cầu xương cánh tay kiểu duỗi ở trẻ em bằng nắn kín và xuyên kim qua da dưới màn tăng sáng., Luận án tiến sĩ, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.