KHẢO SÁT SỰ THAY ĐỔI CỦA TẾ BÀO NỘI MÔ GIÁC MẠC TRƯỚC VÀ SAU PHẪU THUẬT TÁN NHUYỄN THỂ THỦY TINH TRÊN BỆNH NHÂN CÓ HỘI CHỨNG GIẢ TRÓC BAO

Nguyễn Phát Trước Tiên1,, Phạm Nguyên Huân1, Nguyễn Thị Diễm Uyên1, Trần Công Anh1, Đặng Hoàng Long1
1 Bệnh viện Mắt TP.HCM

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: So sánh sự thay đổi đặc điểm tế bào nội mô giác mạc (TBNM) sau phẫu thuật tán nhuyễn thủy tinh thể bằng siêu âm (Phaco) giữa nhóm bệnh nhân có biểu hiện hội chứng giả tróc bao (PEX) với nhóm bệnh nhân chứng. Khảo sát các đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, phẫu thuật làm tăng nguy cơ tổn thương TBNM sau phẫu thuật ở bệnh nhân PEX. Phương pháp: Nghiên cứu tiến cứu. Đánh giá 94 mắt gồm 47 mắt có biểu hiện PEX và 47 mắt chứng được chỉ định điều trị phẫu thuật phaco từ tháng 8/2022 đến tháng 8/2023 tại khoa Tổng Hợp của Bệnh viện Mắt TPHCM. Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và TBNM được ghi nhận trước và sau phẫu thuật 1 tuần, 1 tháng và 3 tháng. Kết quả: Tuổi trung bình của nhóm PEX là 73,47 ± 7,88 tuổi và của nhóm chứng là 70,81 ± 8,45 tuổi. Không có sự khác biệt về giới, thị lực, nhãn áp, phân độ đục thủy tinh thể, độ sâu tiền phòng giữa 2 nhóm đối tượng nghiên cứu. Mật độ tế bào nội mô (ECD) thấp hơn có ý nghĩa thống kê tại thời điểm trước phẫu thuật (p=0,016). Tỷ lệ tế bào hình lục giác (HEX%) và tỷ lệ biến thiên diện tích tế bào (CV%), chiều dày trung tâm giác mạc (CCT) không khác biệt giữa 2 nhóm. Thông số phẫu thuật: Các thông số ghi nhận giá trị lớn hơn khi phẫu thuật ở bệnh nhân PEX gồm thời gian phaco (giây, p=0,010), CDE (%.giây, p=0,047), lượng dịch sử dụng (ml, p<0,001). Kích thước đồng tử trước mổ ở nhóm PEX nhỏ hơn so với nhóm chứng (p<0,001). FP3(%) không ghi nhận khác biệt. Đặc điểm sau phẫu thuật: Thị lực logMAR ở nhóm chứng cải thiện nhiều hơn so với nhóm PEX sau 3 tháng (p=0,010). ECD khác biệt giữa 2 nhóm sau phẫu thuật 1 tuần (p<0,001), 1 tháng (p<0,001) và 3 tháng (p<0,001). Mức độ giảm ECD ở mắt PEX nhiều hơn so với nhóm chứng tại các thời điểm khảo sát (p<0,001). Các thông số HEX%, CV%, CCT không ghi nhận sự khác biệt. Mức độ tổn thương TBNM ở bệnh nhân PEX tương quan với tuổi, phân độ đục thủy tinh thể, thời gian phaco, CDE, FP3. Kết luận: Nghiên cứu cho thấy sau phẫu thuật phaco, ECD ở mắt PEX giảm nhiều và thị lực bệnh nhân PEX cải thiện kém hơn hơn so với mắt không có biểu hiện hội chứng. Sự tổn thương TBNM ở bệnh nhân PEX có liên quan đến thời gian và mức năng lượng phaco sử dụng trong quá trình phẫu thuật.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Tuteja S Chawla H. Pseudoexfoliation Syndrome. 2022.
2. Ken Hayashi Shin-ichi Manabe, Koichi Yoshimura, Hiroyuki Kondo. Corneal endothelial damage after cataract surgery in eyes with pseudoexfoliation syndrome. Cataract Refract Surg 2013;39:881-7.
3. Sheybani Joel R. Palko; Owen Qi; Arsham. Corneal Alterations Associated with Pseudoexfoliation Syndrome and Glaucoma: A Literature Review. Journal of ophthalmic and Vision research. 2017;13(3):16.
4. Gowri l. Kanthan Paul Mitchell, George Burlutsky, Elena Rochtchina, Jie Jin Wang. Pseudoexfoliation and incidence of cataract. Am J Ophthalmol. 2012.
5. Naumann G. O., Schlotzer-Schrehardt U. Keratopathy in pseudoexfoliation syndrome as a cause of corneal endothelial decompensation: a clinicopathologic study. Ophthalmology. 2000;107(6):1111-24.
6. Eren Ekİci Ali Keles, Süleyman Korhan Kahraman. Early Postoperative Effects of Uncomplicated Phacoemulsi¦cation Surgery on Corneal Endothelial Cells and Thickness in Patients with Pseudoexfoliation Syndrome. Research Square. 2021.
7. Demircan S Atas M, Yurtsever Y. Effect of torsional mode phacoemulsification on cornea in eyes with/without pseudoexfoliation. Int J Ophthalmol. 2015;8(2).
8. Ramage A. Fahmy Mahmoud M. Mohamed Genidy, Raafat M.A. Abdalla, Hosny A. Zein. Corneal endothelial evaluation after phacoemulsification in eyes with pseudoexfoliation syndrome. Delta Journal of Ophthalmology. 2022;23.
9. Kuldar Kaljurand Pait Teesalu. Exfoliation Syndrome as a Risk Factor for Corneal Endothelial Cell Loss in Cataract Surgery. Annals of Ophthalmology. 2007;39:7.
10. Hassan S. Yousef Ibrahim Amer, Shymaa A.A. Thabet. Specular microscopic changes of corneal endothelial cells after phacoemulsification in patients with pseudoexfoliation. Al-Azhar Assiut Medical Journal. 2022;20.