KHẢO SÁT MẬT ĐỘ TẾ BÀO NỘI MÔ TRÊN BỆNH NHÂN HỘI CHỨNG GIẢ TRÓC BAO VÀ GLÔCÔM GIẢ TRÓC BAO

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Hội chứng giả tróc bao (Pseudoexfoliation syndrome – PEX) là một bệnh lý vi sợi liên quan đến tuổi và có tính chất hệ thống. Hội chứng này đặc trưng bởi sự sản xuất và lắng đọng chất liệu dạng hạt ngoại bào trong mô, và được tìm thấy trong tiền phòng. Chất liệu giả tróc được tìm thấy trong bao thủy tinh thể, rìa đồng tử, mống mắt, tế bào biểu mô thể mi không sắc tố, dây chằng Zinn, mạng lưới bè và tế bào nội mô giác mạc, cấu trúc góc tiền phòng, và một phần dịch kính trước. Về sinh bệnh học, nhiều ý kiến cho rằng hội chứng giả tróc bao ảnh hưởng trực tiếp đến tế bào nội mô giác mạc. Nguyên nhân của sự giảm tế bào nội mô giác mạc là do vật liệu giả tróc bao xâm nhập vào giác mạc bằng cách đi qua màng Descemet và gây phá vỡ các liên kết trong tế bào giác mạc, dẫn đến chết theo chu trình. Trên bệnh nhân người Việt Nam, sự thay đổi này thế nào? Ý nghĩa lâm sàng trong tiên lượng nguy cơ của hội chứng giả tróc bao và glôcôm giả tróc bao ra sao? Mục tiêu: Khảo sát mật độ, hình thái tế bào nội mô trên bệnh nhân hội chứng giả tróc bao, glôcôm giả tróc bao. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả sử dụng sinh hiển vi phản chiếu Nidek CEM-530 để khảo sát trên 110 mắt tại bệnh viện Mắt TPHCM từ tháng 12/2022 – 11/2023. Kết quả: Mật độ tế bào nội mô trung bình ở nhóm glôcôm giả tróc bao (2341.86 ± 198.63 tế bào/mm²) thấp hơn nhóm chứng (2644.42 ± 185.31 tế bào/mm²), sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0.0001. Mật độ tế bào nội mô trung bình ở nhóm có hội chứng giả tróc bao không glôcôm (2418.75 ± 165.31 tế bào/mm²) thấp hơn nhóm chứng, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0.0001. Tuy nhiên sự khác biệt mật độ tế bào nội mô giác mạc trung bình ở nhóm glôcôm giả tróc bao và nhóm hội chứng giả tróc bao không có ý nghĩa thống kê với p=0.091. Hệ số biến thiên diện tích tế bào trung bình ở nhóm glôcôm giả tróc bao (32.80 ± 2.39%) và nhóm hội chứng giả tróc bao (32.47 ± 2.76%) cao hơn nhóm chứng (30.84 ± 3.48%), sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0.05. Tỉ lệ tế bào lục giác trung bình ở nhóm glôcôm giả tróc bao (61.63 ± 4.60%) và nhóm hội chứng giả tróc bao (63.03 ± 2.82%) thấp hơn nhóm chứng (65.72 ± 4.60%), sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0.05. Kết luận: Mật độ tế bào nội mô ở nhóm hội chứng giả tróc bao (bao gồm có và không có glôcôm) thấp hơn so với nhóm chứng, khác biệt có ý nghĩa thống kê, điều đó cho thấy sự tăng nguy cơ mất bù nội mô giác mạc sau phẫu thuật nội nhãn. Có sự thay đổi về hình thái tế bào nội mô giác mạc ở nhóm hội chứng giả tróc bao và glôcôm giả tróc bao so với nhóm chứng.