ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG CẢNH BÁO VA CHẠM CỦA PHẦN MỀM LẬP KẾ HOẠCH XẠ PHẪU GAMMA KNIFE DỰA VÀO TỌA ĐỘ ĐIỂM CHIẾU XẠ VÀ ĐỘ DÀI CÁC THANH, VÍT CỐ ĐỊNH CỦA KHUNG ĐỊNH VỊ

Nguyễn Văn Hùng1,, Phan Thanh Dương1, Lê Văn Tình1, Nguyễn Thị Thơm1
1 Bệnh Viện K

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Hiện nay số bệnh nhân có bệnh lý về u não được điều trị bằng phương pháp xạ phẫu Gamma Knife ngày càng gia tăng. Trong đó nhiều trường hợp bệnh nhân có khối u ở thùy trán hay thùy chẩm hoặc cả hai sẽ gây khó khăn cho việc đặt khung định vị cho bệnh nhân vì có thể hệ thống lập kế hoạch xạ phẫu LGP sẽ cảnh báo va chạm khiến cho kế hoạch xạ phẫu sẽ phải điều chỉnh, thay đổi dẫn đến kết quả ngoài ý muốn. Trong bài báo cáo này, chúng tôi tiến hành thống kê, phân tích vị trí các khối u mà kê hoạch dễ xảy ra cảnh báo va chạm, cũng như xây dựng được tọa độ của các điểm chiếu xạ (shot) mà phần mềm lập kế hoạch cảnh báo va chạm ứng với kích thước các thanh và vít cố định của khung định vị. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Chúng tôi tiến hành nghiên cứu thống kê mô tả trên 79 bệnh nhân mà hệ thống LGP có cảnh báo va chạm từ tháng 11/2022 đến tháng 10/2023. Các bệnh nhân được lập kế hoạch xạ phẫu trên phần mềm máy tính, và sẽ được đặt khung định vị, sau đó chúng tôi tiến hành đo và nhập các chỉ số của khung trên đầu bệnh nhân vào phần mềm LGP, số đo của bốn thanh gồm: trước - trái, trước - phải, sau - trái, sau - phải và phần nhô ra của các vít cố định. Khi đó LGP sẽ đưa ra cảnh báo va chạm của các shot trong kế hoạch và các đối tượng bị va chạm. Kết quả: Trong số 79 kế hoạch có cảnh báo va chạm, có 10 trường hợp (12,7%) cảnh báo va chạm cả thanh phía trước và phía sau; và 69 ca (87,3%) cảnh báo 1 đối tượng (trước hoặc sau); Tổng số 214 shot có cảnh báo va chạm thì 166 shot ở vị trí thùy trán (77,6%) và 48 shot ở thùy chẩm (chiếm 22,4%). Tọa độ trung bình của shot va chạm với thanh AL là (73,05; 33,63; 96,13); với thanh AR là (123,55; 29,54; 96,22); với thanh PL là (73,67; 168,94; 83,08); với thanh PR là (133,53; 163,78; 78,69). Kết luận: Kết quả đã tìm ra được những vị trí của các ổ di căn não đặt điểm chiếu xạ dễ xảy ra va chạm. Nghiên cứu xây dựng lên các vùng tọa độ của shot mà có nguy cơ cảnh báo va chạm cao.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Leksell Gamma knife Society (2012), Patients Treated with the Leksell Gamma Knife 1968, 2011, Elekta, Sweden.
2. Zeverino M, Jaccard M, Patin D, Ryckx N, Marguet M, Tuleasca C, et al.: Commissioning of the Leksell Gamma Knife((R)) Icon. Med Phys 44: 355-363, 2017
3. Tripathi M, Kulshresta A, Oinum A, Kumar N, Batish A, Deora H, Agrawaal A: Tears: A bizarre cause of collision in gamma knife radiosurgery. Stereotact Funct Neurosurg.
4. Nakazawa H, Tsugawa T, Mori Y, Hagiwara M, Komori M, Hashizume C, et al. Effective usage of a clearance check to avoid a collision in Gamma Knife Perfexion radiosurgery with the Leksell skull frame. J Radiat Res (Tokyo). 2014 Nov;55(6):1192–8.
5. Elekta Instrument AB (2003), Leksell Stereotactic System: Instruction for Use, Sweden: Instruction for Use, Sweden.
6. L. Dade Lunsford, Collision Detection and Prevention Using the Leksell Gamma Knife, School of Medicine, The University of Pittsburgh, Pittsburgh, PA, USA, Published: January 17, 2019.
7. Lawrence S. Chin, William F. Regine (2011), Principles and Practice of Stereotactic Radiasugery, Springer, Germany.