TỶ LỆ VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ LOÃNG XƯƠNG Ở BỆNH NHÂN NỮ MÃN KINH MẮC ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÍP 2 TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY NĂM 2024

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Loãng xương ở phụ nữ mãn kinh là vấn đề y tế cấp thiết do tỷ lệ gia tăng và gây ra hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt khi kết hợp với đái tháo đường típ 2 làm tăng nguy cơ loãng xương do tác động cộng hưởng của tuổi tác, mãn kinh và ảnh hưởng của bệnh lý nền. Mặc dù nhiều nghiên cứu quốc tế đã tìm ra các yếu tố nguy cơ nhưng tại Việt Nam dữ liệu vẫn còn hạn chế, chưa đủ để định hướng điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Nghiên cứu này nhằm bổ sung thông tin quan trọng về tỷ lệ và các yếu tố nguy cơ loãng xương ở nhóm bệnh nhân đặc thù này, từ đó hỗ trợ cải thiện chất lượng chăm sóc. Mục tiêu: Xác định tỷ lệ và yếu tố nguy cơ loãng xương ở bệnh nhân nữ mãn kinh mắc đái tháo đường típ 2. Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện trên tất cả bệnh nhân nữ mãn kinh được chẩn đoán đái tháo đường típ 2 tại phòng khám Nội tiết bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 01/2024 đến tháng 06/2024. Kết quả: Nghiên cứu đã thu nhận 102 phụ nữ mãn kinh mắc đái tháo đường típ 2 và kết quả đáng chú ý cho thấy tỷ lệ loãng xương có sự khác biệt rõ rệt giữa các vị trí. Tại cột sống thắt lưng, 21,6% bệnh nhân mắc loãng xương, 41,2% thiếu xương và 37,3% có xương bình thường; trong khi tại cổ xương đùi, tỷ lệ loãng xương giảm xuống 12,7%, thiếu xương 47,1% và xương bình thường chiếm 40,2%. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p<0,001). Đánh giá chung tại cả hai vị trí, tỷ lệ loãng xương đạt 26,5%, thiếu xương chiếm 50,0% và chỉ 23,5% bệnh nhân có xương bình thường. Nghiên cứu cũng phát hiện các yếu tố tăng nguy cơ loãng xương bao gồm tiền sử có sử dụng corticoid (p<0,001) và nhẹ cân (p=0,047), ngược lại yếu tố bảo vệ là có vận động thể lực (p=0,019). Điểm đáng chú ý là nguy cơ loãng xương tăng cao ở phụ nữ mãn kinh trên 10 năm (p=0,003), người mắc đái tháo đường từ 10 năm trở lên (p=0,001) và kiểm soát đường huyết kém (HbA1c≥7%, p=0,037). Trong số các yếu tố nguy cơ, tiền sử sử dụng corticoid và thời gian mắc đái tháo đường kéo dài trên 10 năm là yếu tố độc lập làm gia tăng nguy cơ loãng xương (p<0,05). Kết luận: Nghiên cứu cho thấy 26,5% phụ nữ mãn kinh mắc đái tháo đường típ 2 bị loãng xương. Những yếu tố nguy cơ nổi bật gồm tiền sử sử dụng corticoid, cân nặng thấp, mãn kinh từ 10 năm trở lên, mắc đái tháo đường từ 10 năm và kiểm soát đường huyết kém (HbA1c≥7%). Ngược lại, vận động thể lực là yếu tố bảo vệ. Phân tích hồi quy logistic đa biến khẳng định tiền sử dùng corticoid và thời gian mắc đái tháo đường kéo dài từ 10 năm trở lên là các yếu tố nguy cơ độc lập, đóng vai trò quan trọng trong sự gia tăng loãng xương