Mở đầu: Cột sống cổ là một trong những vùng có cấu tạo khá phức tạp với nhiều thành phần nhỏ tạo nên một phức hợp và thực hiện nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể người. Các vấn đề ở vùng cổ có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, đến khả năng thực hiện các hoạt động và công việc hàng ngày của họ. Những điểm đau thường xuất hiện ở vùng cổ lan xuống bả vai, cánh tay gây ra sự khó chịu và ảnh hưởng tới chức năng của người bệnh. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các điểm đau xuất hiện nhiều dọc theo các dãy cơ của cơ thang bó trên, một trong ba cơ của khối cơ thang lớn chạy dọc theo cột sống cổ xuống bả vai và cột sống ngực. Hội chứng đau cân cơ (Myofascia Pain Syndrome) có thể xảy ra ở cơ thang khi có sự căng thẳng quá mức hoặc sự phát triển của các điểm kích hoạt (trigger point) trong cân cơ. Điều này có thể dẫn đến đau cục bộ, và hạn chế phạm vi chuyển động ở cơ bị ảnh hưởng. Trong Vật lý trị liệu, có nhiều biện pháp can thiệp trên các điểm đau này để cải thiện tình trạng đau như: kéo dãn, di động mô mềm, siêu âm, laser hoặc sử dụng sóng xung kích. Trên các điểm đau của cơ thang bó trên, nhiều nghiên cứu trên thế giới ứng dụng sóng xung kích như một phương pháp điều trị tiềm năng cho hội chứng đau cân cơ, nhắm vào các điểm kích hoạt và vùng căng cơ để giảm đau và cải thiện chức năng cơ. Tại Việt Nam, sóng xung kích trong Vật lý trị liệu đã được sử dụng rộng rãi tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu tại Việt Nam đánh giá tính hiệu quả của nó trên các đối tượng trong nước chủ yếu dựa vào các chứng cứ y học của nước ngoài. Chính từ lý do trên, nhóm nghiên cứu mong muốn tìm kiếm tính hiệu quả của sóng xung kích trong việc cải thiện các điểm đau trên cơ mà cụ thể ở đây là điểm đau trên cơ thang bó trên ở các đối tượng có các vấn đề tại vùng cổ vai. Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả của sóng xung kích ngoài cơ thể trên các điểm đau của cơ thang bó trên. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu thực nghiệm lâm sàng được sử dụng trên các đối tượng có các khiếm khuyết vùng cổ vai và có điểm đau trên cơ thang bó trên. Nghiên cứu ghi nhận các thông tin về đặc điểm dân số xã hội, tình trạng bệnh, ngưỡng áp suất đau qua bộ câu hỏi phỏng vấn trực tiếp và công cụ đánh giá đau. Kiểm định t-test, Mann - Whitney, ANOVA phân tích các biến số nhằm tìm hiểu mức độ liên quan và ý nghĩa thống kê của các biến số. Hồi quy tuyến tính đơn biến và đa biến nhằm xác định mối liên quan giữa nhiều yếu tố đến mức độ đau của các đối tượng. Kết quả: Nghiên cứu ghi nhận kết quả trên 45 đối tượng trong đó có 24 đối tượng thuộc nhóm can thiệp tiêu chuẩn và 21 đối tượng thuộc nhóm can thiệp tối thiểu. Sự thay đổi số đo PPT được ghi nhận ở nhóm can thiệp tiêu chuẩn trước và sau can thiệp lần lượt là 477 ± 228 và 1029 ± 283 với p<0.001, bên cạnh đó nhóm can thiệp tối thiểu ghi nhận số đo PPT trước và sau can thiệp là 604 ± 277 và 822 ± 385 với p=0.01. Thêm vào đó, nghiên cứu cũng ghi nhận giá trị NDI của nhóm can thiệp tiêu chuẩn thay đổi đáng kể từ 12.83 ± 5.7 trước can thiệp giảm xuống 6.58 ± 4.10 với p<0.001, chỉ số NRS cũng từ 6.04±1.6 còn 2.37 ± 1.43 với p<0.001sau can thiệp. Ghi nhận kết quả ở nhóm can thiệp tối thiểu với chỉ số NDI giảm nhẹ từ 12.38 ± 4.03 trước can thiệp còn 10.28 ± 5.71 sau can thiệp với p=0.04, tương tự ở chỉ số NRS cũng ghi nhận mức giảm nhẹ 6.2±1.4 và 3.76 ± 2.16 với p<0.001 lần lượt trước và sau can thiệp. Kết luận: Nghiên cứu đánh giá được tính hiệu quả cải thiện tình trạng đau trên các đối tượng có điểm đau trên cơ thang bó trên một cách rõ rệt qua can thiệp của sóng xung kích với thời gian khuyến cáo là 05 lần điều trị liên tiếp trong 05 tuần, cường độ sử dụng là 120J với 1500 shocks và tần số 16Hz. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng cho thấy việc can thiệp sóng xung kích có thể giúp các đối tượng có thể cải thiện tình trạng đau và các hoạt động chức năng của vùng cổ vai qua việc cải thiện điểm số NDI và thang đo NRS.