Thanh bên bài viết
Số lượt xem pdf: 27
HOẠT ĐỘNG SỐNG HẰNG NGÀY VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN BỆNH PARKINSON MỚI CHẨN ĐOÁN
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Khởi đầu điều trị thuốc ở bệnh nhân bệnh Parkinson mới chẩn đoán phụ thuộc vào sự suy giảm về chức năng và/hoặc chất lượng cuộc sống. Hoạt động sống hằng ngày được xem là một trong những phần cốt lõi để đánh giá suy giảm chức năng nhưng chưa được nghiên cứu đầy đủ. Mục tiêu nghiên cứu: Xác định tỉ lệ bệnh nhân bệnh Parkinson mới chẩn đoán có ảnh hưởng hoạt hoạt động sống hằng ngày theo thang điểm MDS – UPDRS phần II và các yếu tố liên quan. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Đây là nghiên cứu cắt ngang thực hiện trên những bệnh nhân bệnh Parkinson mới chẩn đoán theo tiêu chuẩn của Hội bệnh Parkinson và Rối loạn vận động thế giới năm 2015 tại phòng khám Parkinson và Rối loạn vận động, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh từ tháng 11/2022 đến tháng 06/2023. Các đối tượng tham gia được thu thập dữ liệu nhân khẩu học, đặc điểm lâm sàng, và thang đo MDS – UPDRS. Số liệu được xử lí bằng phần mềm Rstudio-2023.06.01 và Epidata 4.6.0.6. Kết quả: Có tất cả 61 bệnh nhân bệnh Parkinson thỏa tiêu chuẩn. Tỉ lệ bệnh nhân bệnh Parkinson mới chẩn đoán có ảnh hưởng hoạt động sống hằng ngày dựa trên thang điểm MDS – UPDRS phần II là 91,80%. Các khía cạnh trong phân loại hoạt động sống hằng ngày cơ bản bị ảnh hưởng có tỉ lệ lần lượt là sử dụng dụng cụ để ăn (78,69%), mặc quần áo (73,77%), vệ sinh cá nhân (63,93%), xoay trở trên giường (63,93%), bước ra khỏi giường (68,85%), bước đi và thăng bằng (80,33%). Các khía cạnh trong phân loại hoạt động sống hằng ngày có sử dụng công cụ bị ảnh hưởng là chữ viết (73,77%), sở thích và các hoạt động khác (65,57%). Phân tích hồi quy đa biến, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động sống hằng ngày ở bệnh nhân bệnh Parkinson mới chẩn đoán là điểm MDS – UPDRS phần I (p = 0,005) và điểm MDS – UPDRS phần III (p = 0,01). Kết luận: Ảnh hưởng hoạt động sống hằng ngày là rất phổ biến ở bệnh nhân bệnh Parkinson mới chẩn đoán theo thang đo MDS – UPDRS phần II. Các triệu chứng vận động (MDS-UPDRS phần III) và ngoài vận động (MDS-UPDRS phần I) có tương quan độc lập với hoạt động sống hàng ngày của bệnh nhân.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Hoạt động sống hằng ngày, bệnh Parkinson, mới chẩn đoán.
Tài liệu tham khảo
2. Olanow CW, Watts RL, Koller WC. An algorithm (decision tree) for the management of Parkinson's disease (2001): treatment guidelines. Neurology. 2001;56(11 Suppl 5):S1-S88. doi:10.1212/wnl.56.suppl_5.s1
3. Rodriguez-Blazquez C, Rojo-Abuin JM, Alvarez-Sanchez M, et al. The MDS-UPDRS Part II (motor experiences of daily living) resulted useful for assessment of disability in Parkinson's disease. Parkinsonism Relat Disord. 2013;19(10): 889-893. doi:10.1016/j.parkreldis. 2013.05.017
4. Postuma RB, Berg D, Stern M, et al. MDS clinical diagnostic criteria for Parkinson's disease. Mov Disord. 2015;30(12):1591-1601. doi:10.1002/mds.26424
5. Goetz CG, Tilley BC, Shaftman SR, et al. Movement Disorder Society-sponsored revision of the Unified Parkinson's Disease Rating Scale (MDS-UPDRS): scale presentation and clinimetric testing results. Mov Disord. 2008;23(15):2129-2170. doi:10.1002/mds.22340
6. Chung SJ, Yoo HS, Lee HS, et al. Baseline cognitive profile is closely associated with long-term motor prognosis in newly diagnosed Parkinson's disease. J Neurol. 2021;268(11): 4203-4212. doi:10.1007/s00415-021-10529-2
7. Doan JB, Melvin KG, Whishaw IQ, Suchowersky O. Bilateral impairments of skilled reach-to-eat in early Parkinson's disease patients presenting with unilateral or asymmetrical symptoms. Behav Brain Res. 2008;194(2):207-213. doi:10.1016/j.bbr.2008.07.015
8. Dijkstra F, de Volder I, Viaene M, Cras P, Crosiers D. Impaired bed mobility in prediagnostic and de novo Parkinson's disease. Parkinsonism Relat Disord. 2022;98:47-52. doi:10.1016/j.parkreldis.2022.04.007
9. Ponsen MM, Daffertshofer A, Wolters ECh, Beek PJ, Berendse HW. Impairment of complex upper limb motor function in de novo Parkinson's disease. Parkinsonism Relat Disord. 2008;14(3): 199-204. doi:10.1016/j.parkreldis. 2007.07.019