HIỆU QUẢ ÁP DỤNG HƯỚNG DẪN “NHỮNG VIỆC CẦN LÀM KHI CĂNG THẲNG” CỦA WHO TRÊN NGƯỜI BỆNH MẠCH VÀNH SAU CAN THIỆP ĐỘNG MẠCH VÀNH QUA DA
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Sau can thiệp động mạch vành qua da (CTĐMVQD), người bệnh mạch vành thường gặp các rối loạn sức khỏe tâm thần như căng thẳng và trầm cảm, ảnh hưởng tiêu cực đến tiên lượng và chất lượng sống. Hướng dẫn “Những việc cần làm khi căng thẳng” của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là một can thiệp tâm lý ngắn hạn, có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng tâm thần ở người bệnh tim mạch. Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả của hướng dẫn “Những việc cần làm khi căng thẳng” của WHO trong việc giảm căng thẳng và trầm cảm ở người bệnh mạch vành sau CTĐMVQD. Đối tượng - Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu bán thực nghiệm có nhóm đối chứng trên 98 người bệnh mạch vành có CTĐMVQD tại Bệnh viện Quân y 175 từ tháng 6/2024 đến tháng 5/2025. Người bệnh được chia làm hai nhóm: nhóm can thiệp được áp dụng hướng dẫn của WHO, nhóm đối chứng chăm sóc thông thường. Đánh giá căng thẳng và trầm cảm được thực hiện bằng thang điểm PSS-10 và PHQ-9 tại thời điểm sau CTĐMVQD và sau 1 tháng. Kết quả: Tuổi trung bình của người bệnh là 64,33 ± 10,25, nam chiếm 59,18%. Tỉ lệ tăng huyết áp, đài tháo đường và rối loạn chuyển hóa lipid cao ở cả 2 nhóm. Sau 1 tháng, nhóm can thiệp có điểm PHQ-9 giảm từ 2,69 ± 1,34 còn 0,87 ± 1,09 (p<0,001), điểm PSS-10 giảm từ 18,26 ± 0,31 còn 16,10 ± 0,19 (p<0,001). Trong khi đó, nhóm đối chứng có mức giảm ít hơn với PHQ-9 từ 3 ± 1,69 xuống 1,89 ± 1,08 và PSS-10 từ 17,97 ± 1,87 xuống 17,08 ± 1,44. Sự khác biệt giữa 2 nhóm về mức giảm điểm PHQ-9 và PSS-10 có ý nghĩa thống kê. Kết luận: Hướng dẫn “Những việc cần làm khi căng thẳng” của WHO là một biện pháp can thiệp hiệu quả, góp phần làm giảm căng thẳng và trầm cảm ở người bệnh mạch vành sau PCI.
Chi tiết bài viết
Từ khóa
WHO, hướng dẫn “Những việc cần làm khi căng thẳng”, trầm cảm, căng thẳng, can thiệp động mạch vành qua da
Tài liệu tham khảo
2. Chacko L, J PH, Rajkumar C, et al. Effects of Percutaneous Coronary Intervention on Death and Myocardial Infarction Stratified by Stable and Unstable Coronary Artery Disease: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Circ Cardiovasc Qual Outcomes. Feb 2020;13(2): e006363. doi:10.1161/circoutcomes.119.006363
3. Vulcănescu D, Gheorman V, Pîrvu DC, et al. Primary CTĐMVQD and Mental Health: A 12-Month Follow-Up Study. Healthcare (Basel). Jun 1 2023;11(11)doi:10.3390/healthcare11111620
4. Chang Z, Guo AQ, Zhou AX, et al. Nurse-led psychological intervention reduces anxiety symptoms and improves quality of life following percutaneous coronary intervention for stable coronary artery disease. Aust J Rural Health. Apr 2020;28(2):124–131. doi:10.1111/ajr.12587
5. WHO. Doing What Matters in Times of Stress: An Illustrated Guide. 2020;
6. Acarturk C, Uygun E, Ilkkursun Z, et al. Effectiveness of a WHO self-help psychological intervention for preventing mental disorders among Syrian refugees in Turkey: a randomized controlled trial. World Psychiatry. Feb 2022;21(1):88–95. doi:10.1002/wps.20939
7. Olsen SJ, Schirmer H, Wilsgaard T, Bønaa KH, Hanssen TA. Cardiac rehabilitation and symptoms of anxiety and depression after percutaneous coronary intervention. European journal of preventive cardiology. 2018;25(10): 1017–1025.
8. Kroenke K, Spitzer RL, Williams JB. The PHQ-9: validity of a brief depression severity measure. J Gen Intern Med. Sep 2001;16(9):606–13. doi:10.1046/j.1525-1497.2001.016009606.x
9. Cohen S, Kamarck T, Mermelstein R. A global measure of perceived stress. J Health Soc Behav. Dec 1983;24(4):385–96.
10. Chen B, Wen J, You D, Zhang Y. Implication of cognitive-behavioral stress management on anxiety, depression, and quality of life in acute myocardial infarction patients after percutaneous coronary intervention: a multicenter, randomized, controlled study. Ir J Med Sci. Feb 2024; 193 (1):101–109. doi:10.1007/s11845-023-03422-6