ỨNG DỤNG LÂM SÀNG CỦA CÁC THANG ĐIỂM TIÊN LƯỢNG KẾT CỤC VIÊM TỤY CẤP

Nguyễn Hữu Quí1,, Võ Thị Mỹ Dung1, Võ Duy Thông1,2
1 Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh
2 Bệnh viện Chợ Rẫy

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Viêm tụy cấp có tỉ lệ mới mắc tăng đều đặn trong thời gian qua. Phần lớn viêm tụy cấp là nhẹ, đáp ứng với điều trị hỗ trợ trong vài ngày; nhưng một số bệnh nhân tiến triển nặng cần nhập đơn vị chăm sóc đặc biệt. Mặc dù đã có nhiều tiến bộ về hiểu biết sinh lí bệnh, chẩn đoán và điều trị, tỉ lệ tử vong ở nhóm viêm tụy cấp nặng vẫn còn rất cao. Do vậy, dự đoán bệnh nhân nào có nguy cơ diễn tiến nặng để điều trị tối ưu ngay từ đầu luôn là một trong những vấn đề bức thiết trong quản lý viêm tụy cấp. Nhiều hệ thống thang điểm đã được đề nghị để dự đoán mức độ nặng viêm tụy cấp, nhưng chưa có một thang điểm nào là tiêu chuẩn vàng. Chụp cắt lớp vi tính (CT) là tiêu chuẩn vàng trong phát hiện hoại tử tụy và các biến chứng tại chỗ, nhưng hoại tử tụy có thể không phát hiện được trong 48 giờ đầu làm giới hạn giá trị của thử nghiệm này trong giai đoạn sớm. Bài tổng quan này nhằm điểm lại các hệ thống thang điểm hiện có, cũng như các yếu tố khác như hình ảnh học, các chất chỉ điểm sinh học trong tiên lượng kết cục viêm tụy cấp.


 

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Iannuzzi J, Leung J, Quan J, et al. A256 Global Incidence of Acute Pancreatitis through Time: A Systematic Review. J Can Assoc Gastroenterol. 2019 Mar;2(Suppl 2):499-501. doi: 10.1093/jcag/gwz006.255. Epub 2019 Mar 15.
2. Scott Tenner, Steinberg WM. Acute pancreatitis. Sleisenger and Fordtran’s Gastrointestinal and Liver Disease. 10th. Elsevier; 2016:969-993.
3. Kiat TTJ, Gunasekaran SK, Junnarkar SP, et al. Are traditional scoring systems for severity stratification of acute pancreatitis sufficient? Annals of hepato-biliary-pancreatic surgery. 2018;22(2): 105-115. doi:10.14701/ahbps.2018. 22.2.105
4. Wu BU, Johannes RS, Sun X, et al. The early prediction of mortality in acute pancreatitis: a large population-based study. 2008;57(12):1698-1703. doi:10.1136/gut.2008.152702 %J Gut
5. Tan JW, Zhang XQ, Geng CM, et al. Development of the National Early Warning Score-Calcium Model for Predicting Adverse Outcomes in Patients With Acute Pancreatitis. Journal of emergency nursing. 2020;46(2):171-179. doi:10. 1016/j.jen.2019.11.003
6. Balthazar EJ, Robinson DL, Megibow AJ, et al. Acute pancreatitis: value of CT in establishing prognosis. 1990;174(2): 331-336. doi:10.1148/ radiology.174.2.2296641
7. Banday IA, Gattoo I, Khan AM, et al. Modified Computed Tomography Severity Index for Evaluation of Acute Pancreatitis and its Correlation with Clinical Outcome: A Tertiary Care Hospital Based Observational Study. Journal of clinical and diagnostic research: JCDR. 2015;9(8):Tc01-5. doi:10.7860/jcdr/2015/14824.6368
8. Tenner S, Baillie J, DeWitt J, et al. American College of Gastroenterology Guideline: Management of Acute Pancreatitis. 2013;108(9): 1400-1415. doi:10.1038/ajg. 2013.218