CHẤT LƯỢNG GIẤC NGỦ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN Ở BỆNH NHÂN LUPUS BAN ĐỎ HỆ THỐNG
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Chất lượng giấc ngủ kém ở bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống (BĐHT) là một vấn đề thường gặp trên lâm sàng, ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt hàng ngày và làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Mục tiêu nghiên cứu: 1. Đánh giá chất lượng giấc ngủ ở bệnh nhân lupus BĐHT bằng thang điểm Pittsburgh. 2. Khảo sát một số yếu tố liên quan đến chất lượng giấc ngủ ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu. Phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang, được thực hiện trên 186 bệnh nhân lupus BĐHT đến khám và điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai từ tháng 5 năm 2024 đến tháng 01 năm 2025. Những bệnh nhân tham gia nghiên cứu đã được phỏng vấn bằng bộ câu hỏi thiết kế sẵn và chất lượng giấc ngủ được đánh giá bằng chỉ số Pittsburgh (PSQI). Kết quả nghiên cứu: 66,1% bệnh nhân lupus BĐHT có chất lượng giấc ngủ kém với điểm PSQI > 5. Điểm PSQI thu được trong nghiên cứu giao động từ 0- 20 điểm với điểm trung bình là 8,36 điểm. Các đặc điểm hay gặp gây chất lượng giấc ngủ kém ở bệnh nhân lupus BĐHT gồm: dậy quá sớm hoặc phải dậy để đi vệ sinh, thường gặp nhất và tần xuất xuất hiện cao. Chất lượng giấc ngủ kém của bệnh nhân lupus BĐHT có liên quan với nhiều yếu tố gồm: tuổi, trình độ văn hóa, mức độ hoạt động bệnh lupus BĐHT, mức độ tổn thương các cơ quan, điểm đánh giá chất lượng cuộc sống theo Lupus Pro, điểm đánh giá mức độ đau theo thang điểm VAS, mức độ sụt giảm của nồng độ bổ thể trong máu và tăng nồng độ IL-6 trong huyết thanh. Kết luận: Kết quả nghiên cứu cho thấy, các bệnh nhân lupus BĐHT tại Việt Nam có 1 tỷ lệ cao bị chất lượng giấc ngủ kém. Đặc điểm dậy quá sớm hoặc phải dậy đi vệ sinh thường gặp nhất gây chất lượng giấc ngủ kém. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của bệnh nhân, đặc biệt trong những đợt tiến triển cấp tính của bệnh
Chi tiết bài viết
Từ khóa
Lupus ban đỏ hệ thống, chất lượng giấc ngủ, PSQI
Tài liệu tham khảo
2. Palagini L, Tani C, Mauri M, et al. Sleep disorders and systemic lupus erythematosus. Lupus. 2014;23(2): 115-123. doi:10.1177/ 0961203313518623
3. Tô Minh Ngọc. Validity of the Vietnamese Version of the Pittsburgh Sleep Quality Index (V-PSQI). Vietnam J Prev Med. 2017;27(4):50-56. doi:10.5281/zenodo.13879050
4. Nguyễn Công Thắng, Nghiên cứu đặc điểm rối loạn giấc ngủ trên bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống điều trị tại trung tâm dị ứng miễn dịch lâm sàng BV bạch mai năm 2015. Luận Văn Y Học. February 5, 2019.
5. Sahebari M, Ravanshad S, Ravanshad Y, et al. A Survey on Sleep Disorders and Related Hormones in Patients with Newly Diagnosed Systemic Lupus Erythematosus. Mediterr J Rheumatol. 2021;32(2): 148-157. doi:10.31138/ mjr.32.2.148
6. Özer S, Kankaya H, Gün R, Yeler N, Marangoz Ö, Bozça H. Factors affecting sleep quality in patients with systemic lupus erythematosus. Lupus. 2022;31(1):39-44. doi:10. 1177/09612033211062521
7. Hong S, Mills PJ, Loredo JS, Adler KA, Dimsdale JE. The association between interleukin-6, sleep, and demographic characteristics. Brain Behav Immun. 2005;19(2): 165-172. doi:10.1016/j.bbi.2004.07.008
8. Fernandes M, Spanetta M, Vetrugno G, et al. The potential role of interleukin-6 in the association between inflammation and cognitive performance in obstructive sleep apnea. Brain Behav Immun - Health. 2024;42:100875. doi:10.1016/j.bbih.2024.100875