ẢNH HƯỞNG CỦA THỜI ĐIỂM TIÊM CORTICOSTEROID TRƯỚC SINH ĐẾN KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ Ở TRẺ SINH NON TỪ 28 ĐẾN 34 TUẦN TUỔI THAI

Tóm tắt

Mở đầu: Sinh non là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và bệnh tật ở trẻ sơ sinh. Việc sử dụng corticosteroid trước sinh (ACS) đã được chứng minh là can thiệp hiệu quả giúp thúc đẩy trưởng thành phổi thai nhi và cải thiện kết quả điều trị của trẻ sinh non. Tuy nhiên, hiệu quả của ACS phụ thuộc chặt chẽ vào thời điểm tiêm so với thời điểm sinh, và dữ liệu nghiên cứu thực tế tại Việt Nam còn hạn chế. Mục tiêu: Đánh giá ảnh hưởng của thời điểm tiêm corticosteroid trước sinh (ACS) đối với kết quả điều trị ở trẻ sinh non từ 28 đến 34 tuần tuổi thai. Phương pháp: Nghiên cứu hồi cứu trên 335 trẻ sinh non 28–34 tuần tại Trung tâm Sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương. Trẻ được chia thành các nhóm dựa trên việc có tiêm corticoid trước sinh hay không và khoảng thời gian từ lúc tiêm đến khi sinh (<1 ngày, 1–7 ngày, ≥8 ngày). Các kết quả điều trị chính được so sánh giữa các nhóm bao gồm tỉ lệ tử vong sơ sinh, bệnh màng trong (RDS) cần bơm surfactant, bệnh ống động mạch lớn (PDA) cần điều trị đóng ống, và một số biến chứng khác. Kết quả: Trong nghiên cứu, tuổi thai trung bình là 31,8 tuần. Nhóm trẻ được tiêm corticoid trước sinh tại bệnh viện Phụ sản Trung ương là 172 trẻ chiếm 51,3%. Trẻ được tiêm corticoid trong vòng 1–7 ngày trước sinh có tỷ lệ mắc RDS thấp nhất chiếm 22%, tỉ lệ này là 38,7% ở nhóm không tiêm và 32,1% ở nhóm tiêm corticoid trước sinh < 1 ngày. Những trẻ không được tiêm corticoid trước sinh có nguy cơ mắc RDS cao hơn gấp 2,2 lần so với những trẻ sử dụng ACS trong vòng 1-7 ngày (OR=0.45, 95%CI: 0.21-0.94). Nhóm trẻ không tiêm corticoid trước sinh có tỉ lệ tử vong cao hơn gấp 5.55 lần so với nhóm trẻ có tiêm (OR=0,18, 95%CI: 0,04-0,83). Việc tiêm corticoid trước sinh còn giúp giảm nguy cơ PDA (OR=0,11; 95%CI: 0,01–0,92). Tiêm ACS quá sớm (≥8 ngày), hoặc quá muộn (< 1 ngày) đều làm giảm hiệu quả bảo vệ của corticoid. Kết luận: Tiêm corticosteroid trước sinh trong khoảng 1–7 ngày trước sinh non từ 28–34 tuần tuổi thai mang lại hiệu quả tối ưu trong việc giảm biến chứng hô hấp và tử vong sơ sinh. Việc dự đoán chính xác thời điểm sinh non và lập kế hoạch tiêm corticosteroid hợp lý cần được chú trọng trong thực hành lâm sàng.