KHẢO SÁT MỘT SỐ CHỈ SỐ GLYCAT HÓA PROTEIN VÀ XÉT NGHIỆM ĐÁNH GIÁ CHỨC NĂNG THẬN Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYPE 2 ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN LẦN ĐẦU

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Tăng glucose huyết trong đái tháo đường (ĐTĐ) luôn kết hợp với sự gia tăng phản ứng glycat hóa các gốc amin tự do nằm trên các protein của cơ thể, vì vậy các chỉ số glycat hóa protein có ý nghĩa trong việc theo dõi kiểm soát đường huyết. Rối loạn chức năng thận là biểu hiện sớm và phổ biến ở những bệnh nhân mắc ĐTĐ type 2. Nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu khảo sát một số chỉ số glycat hóa protein và xét nghiệm đánh giá chức năng thận ở bệnh nhân ĐTĐ type 2 chẩn đoán lần đầu. Phương pháp: Thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích, thực hiện trên 103 bệnh nhân ĐTĐ type 2 chẩn đoán lần đầu, từ tháng 9/2024 đến tháng 6/2025. HbA1c được đo bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC). Glucose huyết tương lúc đói, fructosamin, cystatin C, creatinin huyết tương, creatinin niệu, microalbumin niệu (MAU) được định lượng bằng phương pháp đo quang. Khoảng trống glycat hóa (GG), chỉ số glycat hóa hemoglobin (HGI), tỷ số albumin/creatinin niệu (uACR) và mức lọc cầu thận ước tính (eGFR) được tính toán theo các công thức chuẩn hóa đã được công bố. Kết quả: Nồng độ HbA1c trung bình là 9,53 ± 2,38%, với 50,5% bệnh nhân có HbA1c > 9%. Nồng độ fructosamin trung bình là 468,31 ± 137,16 µmol/L; 59,2% bệnh nhân có fructosamin ≥ 400 µmol/L. Giá trị trung vị GG là -0,02% (-0,75 đến 0,98), 24,3% bệnh nhân có GG > 1%. Chỉ số HGI có trung vị là 1,34% (0,65 – 2,34), với 90,3% bệnh nhân có HGI > 0,15%. HbA1c tương quan thuận mức độ mạnh với fructosamin (r = 0,78), với HGI (r = 0,70); mức độ trung bình với GG (r = 0,43) với p < 0,001. Về chức năng thận, trung vị uACR là 1,98 mg/mmol; có 2,91% bệnh nhân có uACR mức cao (A3), 32,04% mức trung bình (A2) và 65,05% bình thường (A1). Giá trị eGFR trung bình là 100,7 ± 20,8 mL/phút/1,73m²; 4,9% bệnh nhân có eGFR < 60 mL/phút/1,73m². Kết luận: Ở bệnh nhân ĐTĐ type 2 chẩn đoán lần đầu, HbA1c có tương quan thuận mức độ mạnh và trung bình với các chỉ số Fructosamin, GG, HGI; tổn thương thận sớm có 34,95% bệnh nhân  [2,91% có uACR mức cao (A3), 32,04% mức trung bình (A2)]; 4,9% bệnh nhân có giảm mức lọc cầu thận (eGFR<60 mL/phút/1,73m²).