ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ MIỄN DỊCH Ở NGƯỜI BỆNH NHIỄM HIV CHƯA ĐIỀU TRỊ ARV TẠI VIỆT NAM (2019-2023)

Nguyễn Mạnh Trường1,, Trần Văn Giang1, Phạm Ngọc Thạch1,2
1 Trường Đại học Y Hà Nội
2 Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Mô tả đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và miễn dịch ở người nhiễm HIV chưa điều trị ARV tại một số tỉnh miền Bắc và miền Trung Việt Nam. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang được thực hiện trên người bệnh từ 16 tuổi trở lên, được chẩn đoán xác định nhiễm HIV và chưa từng điều trị ARV. Dữ liệu được thu thập tại 11 cơ sở y tế thuộc 7 tỉnh/thành trong thời gian từ tháng 12/2019 đến tháng 3/2023. Kết quả: Có 2.026 người bệnh tham gia nghiên cứu. Phần lớn là nam giới (80,68%), trong đó 57,65% dưới 35 tuổi. Đường lây truyền phổ biến nhất là quan hệ tình dục đồng giới nam (43,12%). Tỷ lệ người bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn lâm sàng muộn là 30,76%, với các nhiễm trùng cơ hội thường gặp gồm: nấm miệng/thực quản (19,94%), lao (13,45%) và nhiễm nấm huyết (3,4%). Suy giảm miễn dịch nặng (CD4 < 200 tế bào/mm³) ghi nhận ở 30,14% người bệnh. Kết luận: Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và miễn dịch của người bệnh HIV chưa điều trị ARV có sự thay đổi rõ rệt với xu hướng gia tăng lây truyền qua đường quan hệ tình dục đồng giới nam. Mặc dù tỷ lệ phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm đã được cải thiện, vẫn còn tỷ lệ đáng kể người bệnh được chẩn đoán và điều trị muộn khi đã có suy giảm miễn dịch nặng và nhiễm trùng cơ hội

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Y tế. (2024). Quyết định ban hành kế hoạch phòng, chống HIV/AIDS năm 2024 (kèm theo Quyết định số 612/QĐ BYT ngày 14/3/2024 của Bộ trưởng Bộ Y tế).
2. Võ Triều Lý, Nguyễn Hoàng Mai Uyên, Phạm Văn Tân và cộng sự. (2025). Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng, miễn dịch ở bệnh nhân nhiễm HIV mới được điều trị ARV tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới năm 2023–2024. Tạp chí Y học Việt Nam. 549(1). doi:10.51298/vmj.v549i1.13525.
3. Tang Li, Du Yu Ting, Kong Wen Hua, et al. (2025). Late HIV/AIDS diagnosis among people living with HIV in Wuhan in 2023. Frontiers in Microbiology. 16:1594847. doi:10.3389/ fmicb. 2025.1594847.
4. Low Andrea, Gavriilidis Georgios, Larke Natasha, et al. (2016). Incidence of opportunistic infections and the impact of antiretroviral therapy among HIV infected adults in low and middle income countries: a systematic review and meta analysis. Clinical Infectious Diseases. 62(12): 1595–1603. doi.org/10.1093/ cid/ciw125.
5. Tanuma Junko, Matsumoto Shinichi, Haneuse Sebastien, et al. (2017). Long term viral suppression and immune recovery during first line antiretroviral therapy: a study of an HIV infected adult cohort in Hanoi, Vietnam. Journal of the International AIDS Society. 20(4):e25030. doi.org/10.1002/jia2.25030.
6. Thailand Ministry of Public Health. (2023). Achieving 95 95 95: Closing the gaps of HIV care in Thailand. Thai AIDS Society.
7. Phạm Thanh Thủy Hồng, Thái Thanh Trúc, Trịnh Thị Hoàng Oanh. (2019). Tải lượng vi rút HIV 1 trên bệnh nhân điều trị ARV tỉnh Khánh Hòa từ năm 2015–2018. Tạp chí Y học TP. Hồ Chí Minh. 23(5):177–184.
8. Loghin Ioan Iulian, Vâţă Alexandru, Mihai Ioana Florentina, et al. (2023). Profile of newly diagnosed patients with HIV infection in north eastern Romania. Medicina. 59(3):440. doi:10.3390/medicina59030440.