NHIỄM NOCARDIA LAN TỎA Ở BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG VÀ SỬ DỤNG CORTICOSTEROID KÉO DÀI: MỘT THÁCH THỨC CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ

Nguyễn Thị Thủy Ngân1,2,, Nguyễn Thị Như Trang1, Tôn Thất Hoàng3,4
1 Bệnh viện Chợ Rẫy
2 Trường Đại học Nguyễn Tất Thành
3 Bệnh viện Nhi Đồng 2
4 Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Bối cảnh: Nocardia là vi khuẩn hiếu khí, Gram dương, dạng sợi phân nhánh, bắt màu acid yếu, gây bệnh chủ yếu ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch nhưng cũng có thể gặp ở người khỏe mạnh. Bệnh có thể biểu hiện ở nhiều cơ quan, đặc biệt là phổi và hệ thần kinh trung ương, với tỷ lệ tử vong cao nếu chẩn đoán và điều trị chậm. Ca bệnh: Bệnh nhân nam, 64 tuổi, tiền sử đái tháo đường type 2, sử dụng corticosteroid kéo dài, tai biến mạch máu não cũ. Nhập viện vì nhiễm trùng huyết trên nền viêm mô tế bào đùi trái, kèm khó thở, lơ mơ. Hình ảnh CT và MRI cho thấy viêm phổi hoại tử, áp xe não đa ổ và tụ mủ dưới màng cứng. Nhuộm Gram từ mủ phát hiện trực khuẩn Gram dương phân nhánh, nhuộm Kinyoun dương tính yếu, định danh Nocardia spp. Bệnh nhân được điều trị phối hợp imipenem, amikacin và trimethoprim–sulfamethoxazole. Tuy nhiên, tình trạng không cải thiện, tiên lượng xấu, gia đình xin cho bệnh nhân về sau 13 ngày điều trị. Kết luận: Trường hợp này minh họa diễn tiến nhanh và mức độ nghiêm trọng của nhiễm Nocardia lan tỏa ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch. Cần nghĩ tới Nocardia trong các trường hợp nhiễm trùng đa ổ không đáp ứng điều trị thông thường, chỉ định nhuộm Gram/Kinyoun và nuôi cấy vi sinh sớm, đồng thời khởi trị phối hợp kháng sinh kéo dài để cải thiện tiên lượng.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Takiguchi, Y., et al., Pulmonary Nocardiosis: A Clinical Analysis of 30 Cases. Intern Med, 2017. 56(12): p. 1485-1490.
2. Lam, J.C., W.W. Chan, and J.F. Walsh, Disseminated nocardiosis in an immunocompetent host with occupational exposure. IDCases, 2022. 30: p. e01620.
3. Iwabayashi, M., J. Takiguchi, and H. Tomioka, A case of pulmonary nocardiosis with Nocardia brasiliensis spread from a post-traumatic cutaneous infection in an immunocompetent patient. Respirol Case Rep, 2023. 11(10): p. e01227.
4. Ranjan, R., et al., A Fatal Case of Multidrug-Resistant Pleural Nocardiosis by Nocardia otitidiscaviarum in an Immunosuppressed Patient: A Case Report and Literature Review. Cureus, 2024. 16(1): p. e52071.
5. Ndlovu, M., et al., Disseminated nocardiosis in an immunocompetent patient. Afr J Thorac Crit Care Med, 2019. 25(4).
6. Arjun, R., et al., Disseminated nocardiosis masquerading as metastatic malignancy. Lung India, 2016. 33(4): p. 434-8.
7. Roy, M., R.C. Lin, and J.J. Farrell, Case of coexisting Nocardia cyriacigeorgica and Aspergillus fumigatus lung infection with metastatic disease of the central nervous system. BMJ Case Rep, 2022. 15(3).
8. Su, H., et al., SLE complicated with Nocardia farcinica bloodstream infection and disseminated nocardiosis: a case report. BMC Infect Dis, 2025. 25(1): p. 792.