VIÊM NÃO TỰ MIỄN DO KHÁNG THỂ KHÁNG THỤ THỂ NMDA KHỞI PHÁT SAU THỦY ĐẬU Ở TRẺ EM: BÁO CÁO MỘT CA BỆNH

Nguyễn Phạm Quỳnh Như1,, Bùi Hiếu Anh1, Trần Đắc Anh Quân2, Võ Hoàng Quốc Việt2, Phạm Thanh Hoàng2, Phạm Hải Uyên2
1 Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
2 Bệnh viện Nhi Đồng 2

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và diễn tiến điều trị của một trường hợp viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể NMDA khởi phát sau thủy đậu ở trẻ em. Phương pháp: Báo cáo ca lâm sàng. Kết quả: Bệnh nhi nam 8 tuổi, tiền căn phát triển tâm vận phù hợp tuổi, khởi phát  các triệu chứng đau đầu, nói nhảm, rối loạn cảm xúc và hành vi hai tuần sau khi mắc thủy đậu điển hình. Bệnh nhân không có sốt, không co giật. Chụp cộng hưởng từ sọ não có tiêm thuốc tương phản không phát hiện bất thường. Điện não đồ ghi nhận hoạt động nền sóng chậm cùng hình ảnh Delta brush. Dịch não tủy có tăng nhẹ bạch cầu, xét nghiệm miễn dịch huỳnh quang xác định kháng thể kháng thụ thể NMDA dương tính. Huyết thanh chản đoán IgM và IgG Varicella Zoster virus dương tính mạnh. Bệnh nhân được chẩn đoán viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể NMDA và điều trị bằng Methylprednisolone liều cao và thay huyết tương 6 chu kỳ. Sau điều trị, bệnh nhân cải thiện khả năng giao tiếp, giảm rối loạn hành vi; thang điểm CASE (Clinical Assessment Scale in Autoimmune Encephalitis) giảm từ 9 điểm xuống 5 điểm. Kết luận: Báo cáo này góp phần làm rõ mối liên quan hiếm gặp giữa nhiễm Varicella Zoster virus và sự xuất hiện viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể NMDA ở trẻ em. Nhiễm Varicella Zoster virus nguyên phát có thể là yếu tố kích hoạt đáp ứng miễn dịch dẫn đến viêm não tự miễn biểu hiện bằng rối loạn tâm thần kinh ở trẻ khỏe mạnh.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Cellucci T, Van Mater H, Graus F, et al (2020). Clinical approach to the diagnosis of autoimmune encephalitis in the pediatric patient. Neurol Neuroimmunol Neuroinflamm.;7(2):e663.
2. Armangue T, Spatola M, Vlagea A, et al. (2018). Frequency, symptoms, risk factors, and outcomes of autoimmune encephalitis after herpes simplex encephalitis: a prospective observational study and retrospective analysis. Lancet Neurol.;17(9):760-772.
3. Ci X, Zhang J, Lu J, et al. (2025). Clinical characteristics of varicella-zoster virus central nervous system infection in 108 unimmunocompromised patients. Front Neurol.;16:1554954.
4. Fatma N, Zakaria S, Mourad Z, Samir B, Samia BS. (2022). Atypical anti-NMDA receptor encephalitis associated with varicella zoster virus infection. J Neurovirol.;28(3):456-459.
5. Prakash PA, Jin J, Matharu K. (2019). Anti-NMDAR encephalitis with concomitant varicella zoster virus detection and nonteratomatous malignancy. Neurol Neuroimmunol.;6: e537.
6. Thomas M, Haigh A, Girotra T, et al. (2021). A Rare Case of Anti-NMDA Receptor Encephalitis with Ovarian Teratoma in the Setting of VZV Encephalitis. J Neurosci Clin Res.;06:6
7. Dahiya D, Matos CM, Lim M, et al. (2023). Case report: Varicella associated neuropsychiatric syndrome (VANS) in two pediatric cases. Brain Behav Immun Health.;28:100602.
8. Smatti MK, Cyprian FS, Nasrallah GK, et al. (2019). Viruses and Autoimmunity: A Review on the Potential Interaction and Molecular Mechanisms. Viruses.11(8):762.