MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH LIÊN QUAN ĐẾN HOẠI TỬ RUỘT Ở BỆNH NHÂN CÓ KHÍ TĨNH MẠCH CỬA TRÊN CẮT LỚP VI TÍNH

Tóm tắt

Khí tĩnh mạch cửa là một dấu hiệu hình ảnh học ít gặp, tỉ lệ phát hiện trên siêu âm khoảng 0,005%¹. Tuy ít gặp trên lâm sàng nhưng khí tĩnh mạch cửa thường xuất hiện trong những bệnh cảnh nặng liên quan đến các nguyên nhân nguy hiểm tính mạng đặc biệt là hoại tử ruột. Chẩn đoán hoại tử ruột vẫn còn nhiều khó khăn do bệnh nhân diễn tiến nhanh và không có những dấu hiệu đặc hiệu. Bên cạnh những trường hợp diễn tiến nặng vẫn có những bệnh nhân không triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ. Việc quyết định điều trị phẫu thuật hoặc điều trị nội khoa cho các trường hợp khí tĩnh mạch cửa phụ thuộc vào xác định nguyên nhân. Tuy nhiên việc xác định tình trạng hoại tử ruột của các trường hợp này dựa vào hình ảnh học, triệu chứng lâm sàng hoặc xét nghiệm của bệnh nhân cũng không chắc chắn, nhất là ở những bệnh nhân lớn tuổi. Do đó chúng tôi thực hiện nghiên cứu hồi cứu các trường hợp có khí tĩnh mạch cửa trên cắt lớp vi tính với mục tiêu xác định các đặc điểm hình ảnh có liên quan với tình trạng hoại tử ruột. Phương pháp: Nghiên cứu hồi cứu hàng loạt ca có kết quả cắt lớp vi tính khí tĩnh mạch cửa trong 5 năm (từ 2020 đến 2025). Kết quả: Nghiên cứu của chúng tôi có có 27 bệnh nhân có khí trong tĩnh mạch cửa được phát hiện trên cắt lớp vi tính, đa phần các bệnh nhân là nữ chiểm tỉ lệ 59%. Nguyên nhân thường gặp nhất là hoại tử ruột với 63% các trường hợp, sau đó là các nguyên nhân khác lần lượt: thủng ống tiêu hoá (14,8%), viêm ruột (7,4%), tắc ruột (3,7%), viêm ruột thừa (3,7%), sau đốt RFA gan (3,7%) và không xác định được nguyên nhân (3,7%). Đặc điểm hình ảnh có khí trong thành ruột, kiểu hình khí dạng đường và bắt thuốc thành ruột kém có mối liên hệ với tình trạng hoại tử ruột. Kết luận: Khí tĩnh mạch cửa trên CLVT là một dấu hiệu ít gặp. Nguyên nhân gây ra các trường hợp khí tĩnh mạch cửa rất đa dạng, trong đó hoại tử ruột chiếm tỉ lệ cao nhất. Có một số trường hợp không xác định được nguyên nhân mặc dù đã được phẫu thuật bụng thám sát. Dấu hiệu hình ảnh có khí trong thành ruột, khí thành ruột dạng đường và bắt thuốc thành ruột kém có mối liên hệ với tình trạng hoại tử ruột.