GIÁ TRỊ CỦA CẮT LỚP VI TÍNH TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ PHÂN ĐỘ CHẤN THƯƠNG TỤY

Nguyễn Thị Nguyệt1,, Lê Thanh Dũng2, Nguyễn Duy Hùng1,2
1 Trường Đại học Y Hà Nội
2 Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Đánh giá vai trò của cắt lớp vi tính (CLVT) trong chẩn đoán và phân độ chấn thương tụy. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 70 bệnh nhân ≥18 tuổi có chấn thương tụy được xác định bằng CLVT, điều trị tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức từ 01/2022 đến 07/2025. Thu thập dữ liệu lâm sàng, xét nghiệm, hình ảnh CLVT và so sánh với kết quả phẫu thuật khi có. Kết quả: Nam giới chiếm 78,6%, tuổi trung bình 37,7 ± 15,69. Tai nạn giao thông là nguyên nhân phổ biến nhất (84,3%). Triệu chứng chủ yếu là đau bụng (100%); tăng amylase máu gặp ở 88,1%. Tổn thương trên CLVT gồm: dịch ổ bụng (100%), dịch quanh tụy (97,1%), đụng dập nhu mô (91,4%), đường rách nhu mô (85,7%), tụ máu nhu mô (20%), nghi ngờ tổn thương ống tụy (52,9%). Trong 46 bệnh nhân phẫu thuật, có 40 bệnh nhân (87,0%) được xác nhận chấn thương tụy. Giá trị chẩn đoán của các dấu hiệu: dịch quanh tụy (độ nhạy 97,5%, đặc hiệu 16,7%), đụng dập tụy (97,4%; 25%), tụ máu trong tụy (85,7%; 100%), đường vỡ tụy (97,1%; 72,7%), đứt rời tụy (52%; 95,2%), nghi ngờ tổn thương ống tụy (93,8%; 64,3%). CLVT xác định chính xác vị trí tổn thương (100% ở tất cả các vị trí). So sánh phân độ cho thấy CLVT thường đánh giá thấp mức độ tổn thương, nhất là ở phân độ I và III; các phân độ cao (IV, V) thường trùng khớp với phẫu thuật. Kết luận: CLVT là phương tiện hình ảnh có giá trị cao trong phát hiện sớm, xác định vị trí và phân độ chấn thương tụy, qua đó hỗ trợ lập kế hoạch điều trị và quyết định phẫu thuật.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

Petrone P, Moral Álvarez S, González Pérez M, Ceballos Esparragón J, Marini CP. Management of pancreatic trauma: a literature review. Cir Esp Engl Ed. 2017;95(3):123-130. doi:10.1016/j.cireng.2016.05.012
2. Gupta A, Stuhlfaut JW, Fleming KW, Lucey BC, Soto JA. Blunt Trauma of the Pancreas and Biliary Tract: A Multimodality Imaging Approach to Diagnosis. RadioGraphics. 2004;24(5):1381-1395. doi:10.1148/rg.245045002
3. Bradley EL, Young PR, Chang MC, et al. Diagnosis and initial management of blunt pancreatic trauma: guidelines from a multiinstitutional review. Ann Surg. 1998;227(6): 861-869. doi:10.1097/00000658-199806000-00009
4. Anderson SW, Soto JA. Pancreatic duct evaluation: accuracy of portal venous phase 64 MDCT. Abdom Imaging. 2009;34(1):55-63. doi:10.1007/s00261-008-9396-4
5. Ayoob AR, Lee JT, Herr K, et al. Pancreatic Trauma: Imaging Review and Management Update. RadioGraphics. 2021;41(1):58-74. doi:10. 1148/rg.2021200077
6. Gordon RW, Anderson SW, Ozonoff A, Rekhi S, Soto JA. Blunt pancreatic trauma: evaluation with MDCT technology. Emerg Radiol. 2013; 20(4):259-266. doi:10.1007/s10140-013-1114-z
7. Panda A, Kumar A, Gamanagatti S, et al. Evaluation of diagnostic utility of multidetector computed tomography and magnetic resonance imaging in blunt pancreatic trauma: a prospective study. Acta Radiol Stockh Swed 1987. 2015; 56(4): 387-396. doi:10.1177/ 0284185114529949
8. Hamidi MI, Aldaoud KM, Qtaish I. The Role of Computed Tomography in Blunt Abdominal Trauma. Sultan Qaboos Univ Med J. 2007; 7(1):41-46.
9. Braden LA, Minas-Alexander R, Love A, Hashem E, Karuman P, Jones AL. Traumatic pancreatic injuries and treatment outcomes: An observational retrospective study from a high-volume tertiary trauma center. Am J Surg. 2025;242. doi:10.1016/j.amjsurg.2024.116142
10. Debi U, Kaur R, Prasad KK, Sinha SK, Sinha A, Singh K. Pancreatic trauma: A concise review. World J Gastroenterol WJG. 2013;19(47):9003-9011. doi:10.3748/wjg.v19.i47.9003