NỒNG ĐỘ HORMONE VÀ TỶ LỆ U TUYẾN THƯỢNG THẬN TRÊN BỆNH NHÂN 18 ĐẾN 35 TUỔI CÓ CHẨN ĐOÁN TĂNG HUYẾT ÁP TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCM

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Tăng huyết áp là tình trạng bệnh lý phổ biến trong dân số Việt Nam và thế giới, gây ra nhiều biến chứng tim mạch, thận, mạch máu ngoại biên và tử vong. Khoảng 5-10% tăng huyết áp có nguyên nhân thứ phát do các bệnh lý tại thận và nội tiết, thường xảy ra ở người trẻ dưới 40 tuổi. Tiếp cận bệnh nhân trẻ có tăng huyết áp bằng cách sử dụng các xét nghiệm sinh hoá để sàng lọc, sau đó chẩn đoán xác định nguyên nhân bằng nghiệm pháp hormone và hình ảnh học. Mục tiêu: Xác định tỷ lệ các nguyên nhân gây tăng huyết áp ở nhóm bệnh nhân 18 – 35 tuổi; khảo  sát nồng độ 3 hormone thượng thận (bao gồm aldosterone, metanephrine, normetanephrine) và nồng độ renin ở nhóm bệnh

nhân 18 – 35 tuổi có tăng huyết áp khám và điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM từ 1/2020 đến 12/2022. Xác định tỷ lệ u tuyến thượng thận ở các bệnh nhân này thông qua kết quả CT bụng chậu. Đối tượng - Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang. Hồi cứu dữ liệu từ bệnh nhân 18-35 tuổi có chẩn đoán tăng huyết áp đến khám vào điều trị tại Bệnh viện Đại Học Y Dược TPHCM từ tháng 1 năm 2020 đến tháng 12 năm 2022. Kết quả: Khảo sát 133 bệnh nhân có tăng huyết áp, tỷ lệ bệnh nhân nam gấp 3,5 lần bệnh nhân nữ, có độ tuổi trung vị là 30, từ 18 tuổi đến 35 tuổi. Trung vị nồng độ renin huyết tương khi chưa can thiệp điều trị là 24,1 (11,3–55,7) pg/ml; aldosterone 10,83 (6,14–19,34) ng/dl; metanephrine 57,6 (33,1–

93,79) pg/ml, normetane-phrine 136,47( 85,8– 202,4)pg/ml. 30,1% bệnh nhân 18-35 tuổi tăng huyết áp vô căn, 69,1% bệnh nhân tăng huyết áp thứ phát, trong đó có 26,3% bệnh lý u tuyến thượng thận: gần 2/3 bệnh nhân có u thượng thận là nam. Hầu hết bệnh nhân có u thượng thận một bên, chỉ có một bệnh nhân có u cả hai bên. Kết luận: Tăng huyết áp ở người từ 18–35 tuổi được khảo sát trong nghiên cứu này chủ yếu là tăng huyết áp thứ phát, nam nhiều hơn

nữ, trong đó tỷ lệ bệnh nhân tăng huyết áp thứ phát có u thượng thận là 26,3%. Tỷ lệ bệnh nhân có tăng nồng độ renin là 39,1% bệnh nhân. Tỷ lệ bệnh nhân có tăng nồng độ metanephrine và normetanephrine lần lượt là 27,1% và 29,3% bệnh nhân, 12,0% bệnh nhân được khảo sát có tăng nồng độ aldosterone.