ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ THAY HUYẾT TƯƠNG BẰNG DUNG DỊCH ALBUMIN 5% TRONG ĐIỀU TRỊ VIÊM TỤY CẤP DO TĂNG TRIGLYCERIDE TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Viêm tụy cấp do tăng triglyceride là một tình trạng cấp cứu. Trường có biến chứng tổn thương cơ quan thì tỷ lệ tử vong cao từ 20-40%. Cơ chế chính gây viêm tuỵ cấp do tăng triglyceride máu được cho rằng do sự thuỷ phân quá mức triglyceride máu dưới tác dụng của men lipase tuỵ đã tạo ra quá nhiều acid béo tự do, những acid béo tự do này gây nên tình trạng tăng độ quánh máu, gây tắc giường mạch máu tuỵ, thiếu máu tuỵ và gây viêm tuỵ cấp. Biện pháp thay huyết tương bằng dung dịch albumin 5% nhằm loại bỏ nhanh chóng tác nhân gây bệnh, ngăn chặn quá trình diễn tiến bệnh, giảm mức độ nặng. Nghiên cứu này nhằm đánh giá hiệu quả thay huyết tương bằng dung dịch albumin 5% trong điều trị viêm tụy cấp do tăng triglyceride máu. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả, 55 bệnh nhân chẩn đoán viêm tụy cấp do tăng triglyceride (TG>1000 mg/dL) được điều trị thay huyết tương bằng dung dịch albumin 5% tại khoa Hồi sức tích cực bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM thởi gian từ 7/2018 đến 1/2023. Kết quả: Nam: 76,36%, nữ: 23,64%. tuổi trung bình: 41,47±7,85. Nhập viện: lipase: 993,56 ± 863,92 U/L, triglyceride (TG): 3037,63 ± 2191,53 mg/dL, CTSI: 4,2±1,41  (balthazar D: 76,33%, balthazar E: 23,67%), APACHE II ≥ 8 điểm chiếm 52,72%, BISAP: 1,31±0,9. BN suy ít nhất 1 cơ quan chiếm 29,09%. Kết quả thay huyết tương (PEX): các triệu chứng đau bụng, buồn nôn, chướng bụng đều giảm. Thể tích huyết tương thay thế 1,5 lần (1,5V): 84%. PEX 1 lần: 90%, PEX 2 lần: 10%. Sau PEX lần 1: TG từ 3037,63±2191,53 mg/dL xuống 722,3±559,83 mg/dL (76,23%), (p<0,001). APACHE II ≥ 8 điểm từ 12 ± 4,72 xuống 7 ± 4,56 (p<0,001), BISAP: từ 1,31±0,9 xuống 0,76±0,61 (p<0,05). BN có thai 1/55 (1,81%) an toàn trong quá PEX. Không có phản ứng bất lợi (ADR) liên quan đến dung dịch albumin 5%. Tỷ lệ sống: 100%. Kết luận: Thay huyết tương bằng dung dịch albumin 5% là một liệu pháp an toàn và hiệu quả trong điều trị viêm tụy cấp do tăng triglyceride. Trong nghiên cứu này, thay huyết tương làm cải thiện triệu nhanh chứng lâm sàng, giảm nhanh nồng độ triglyceride máu, làm giảm mức độ nặng bệnh. Thay huyết tương bằng dung dịch albumin 5% trong điều trị viêm tụy cấp do tăng triglyceride cần được triển khai thường quy trong bệnh viện.