MỐI LIÊN QUAN GIỮA BIẾN THỂ GEN NTCP S267F VÀ ĐẶC ĐIỂM CẬN LÂM SÀNG Ở BỆNH NHÂN VIÊM GAN B MẠN, XƠ GAN VÀ UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN CÓ HBsAg (+)

Phạm Xuân Huy1, Nguyễn Tiến Mạnh1, Thirumalaisamy P. Velavan2, Trần Thị Thu Hiền2, Đào Thị Huyền2, Nguyễn Lĩnh Toàn1,
1 Học viện Quân y
2 Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Mục tiêu: Đánh giá mối liên quan giữa biến thể gen NTCP S267F và một số đặc điểm cận lâm sàng ở bệnh nhân (BN) viêm gan B (VGB) mạn, xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan (UTBMTBG) có HbsAg (+). Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 429 BN nhiễm vi rút viêm gan B (HBV) mắc bệnh lý gan, điều trị tại Bệnh viện Quân y 103 và Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Nhóm nghiên cứu bao gồm 102 BN VGB mạn, 96 BN xơ gan và 231 BN UTBMTBG. Kết quả: BN UTBMTBG mang biến thể S267F (kiểu gen CT), có tỷ lệ tăng GGT cao hơn và nồng độ HBV-DNA thấp hơn so với nhóm VGB mạn có cùng kiểu gen, p<0,05. Trong nhóm đối tượng có kiểu gen hoang dã (CC), BN xơ gan có tỷ lệ tăng AST (84,4%) cao hơn đáng kể so với nhóm VGB mạn (65,6%), p<0,05. Phần lớn BN UTBMTBG kiểu gen CC có chỉ số bilirubin TP, %Prothrombin ở mức bình thường (77,5% và 89,5), đồng thời có nồng độ HBV-DNA thấp và tỷ lệ AFP > 400ng/ml cao hơn so với nhóm xơ gan và VGB mạn. Phân tích trên từng nhóm BN cho thấy, không có mối liên quan giữa biến thể gen NTCP S267F và các chỉ số sinh hóa (AST, ALT, GGT, bilirubin TP, %Prothrombin, Urê, Creatinin và Glucose), huyết học (số lượng bạch, hồng cầu, tiểu cầu) cũng như nồng độ HBV-DNA và AFP. Kết luận: Nồng độ GGT ở BN UTBMTBG mang kiểu gen CT cao hơn đáng kể so với nhóm VGB mạn cùng kiểu gen, sự khác biệt này không được quan sát thấy ở nhóm mang kiểu gen CC. Không cho thấy mối liên quan trực tiếp giữa biến thể NTCP S267F và các thông số cận lâm sàng trong nhóm BN mắc VGB mạn, xơ gan và UTBMTBG có HbsAg (+).

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Y tế, Quyết định số 4531/QĐ-BYT ngày 24/9/2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc Ban hành kế hoạch phòng chống bệnh viêm gan vi rút giai đoạn 2021 - 2025. Hà Nội, 2021.
2. WHO, Hepatitis B, 2002.
3. Binh M.T., Hoan N.X., Van Tong H. et al., NTCP S267F variant associates with decreased susceptibility to HBV and HDV infection and decelerated progression of related liver diseases, Int J Infect Dis, 2019, 80, pp. 147-152.
4. Pan W., Song I.-S., Shin H.-J. et al., Genetic polymorphisms in Na+-taurocholate co-transporting polypeptide (NTCP) and ileal apical sodium-dependent bile acid transporter (ASBT) and ethnic comparisons of functional variants of NTCP among Asian populations, Xenobiotica, 2011, 41(6), pp. 501-510.
5. Huang J., Su M., Chen H. et al., The S267F variant of sodium taurocholate co-transporting polypeptide is strongly associated with resistance to chronic hepatitis B and high level of serum total bile acids, Liver Research, 2022, 6(3), pp. 186-190.
6. An P., Zeng Z., Winkler C.A., The Loss-of-Function S267F Variant in HBV Receptor NTCP Reduces Human Risk for HBV Infection and Disease Progression, The Journal of Infectious Diseases, 2018, 218(9), pp. 1404-1410.
7. Lee H.W., Park H.J., Jin B. et al., Effect of S267F variant of NTCP on the patients with chronic hepatitis B, Sci Rep, 2017, 7(1), pp. 17634.