MỐI LIÊN QUAN GIỮA HỘI CHỨNG CHUYỂN HOÁ VÀ MỨC ĐỘ NẶNG THOÁI HOÁ KHỚP GỐI TRÊN BỆNH NHÂN NỮ CAO TUỔI

Vũ Thị Khánh Linh1, Cao Thanh Ngọc1, Huỳnh Khôi Nguyên1, Nguyễn Đức Công2,3,
1 Trường Y, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
2 Bệnh viện Thống Nhất, Bộ Y tế
3 Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch

Nội dung chính của bài viết

Tóm tắt

Đặt vấn đề: Hội chứng chuyển hóa (HCCH) là một yếu tố nguy cơ tiềm năng liên quan đến mức độ nặng của thoái hoá khớp gối (THKG), tuy nhiên, tại Việt Nam hiện còn thiếu các nghiên cứu chuyên biệt trên nhóm bệnh nhân nữ cao tuổi. Mục tiêu: Khảo sát tỉ lệ HCCH và mối liên quan giữa HCCH cùng các thành phần của nó với mức độ nặng của thoái hóa khớp gối trên X-quang ở bệnh nhân nữ ≥ 60 tuổi. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả thực hiện từ tháng 9/2024 đến tháng 1/2025 tại phòng khám Lão khoa Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Nghiên cứu gồm 267 bệnh nhân nữ ≥ 60 tuổi được chẩn đoán THKG theo tiêu chuẩn ACR 1986. HCCH được xác định theo tiêu chuẩn JIS 2009. Mức độ THKG được phân loại theo thang Kellgren–Lawrence. Kết quả: Tỉ lệ HCCH ở bệnh nhân nữ cao tuổi thoái hoá khớp gối là 66,3%. Ở nhóm THKG giai đoạn X-quang muộn, tỉ lệ HCCH, tăng vòng eo, tăng triglyceride lần lượt là 76,9%, 86,2% và 66,2%; cao hơn có ý nghĩa so với nhóm giai đoạn X-quang sớm (56,2%, 73,0% và 51,8%). Trong phân tích đa biến đã hiệu chỉnh theo tuổi và BMI, HCCH (OR = 2,27; KTC 95%: 1,29–4,00; p = 0,004) và tăng triglyceride (OR = 1,72; KTC 95%: 1,04–2,85; p = 0,035) vẫn là yếu tố nguy cơ độc lập liên quan đến THKG giai đoạn nặng. Kết luận: Tỉ lệ HCCH ở bệnh nhân nữ cao tuổi mắc THKG là cao. HCCH, đặc biệt là tăng triglyceride, có liên quan chặt chẽ đến mức độ nặng của tổn thương khớp gối trên X-quang.

Chi tiết bài viết

Tài liệu tham khảo

1. Nguyễn Thị Thanh Mai. Nghiên cứu hội chứng chuyển hóa, nồng độ leptin, IL-1β huyết tương ở bệnh nhân thoái hóa khớp gối nguyên phát [Luận án Tiến sĩ Y học]. Hà Nội: Trường Đại học Y Hà Nội; 2019.
2. Trương Thiện Ân, Phạm Ngọc Hoa, Hồ Phạm Thục Lan. Hội chứng chuyển hóa và độ nặng thoái hóa khớp gối theo giai đoạn X-quang ở người trên 40 tuổi. Tạp chí Nghiên cứu Y học. 2022;160(12V1):127–136.
3. Courties A, Sellam J, Berenbaum F. Metabolic syndrome-associated osteoarthritis. Curr Opin Rheumatol. 2017;29(2):214–222.
4. Franco MF, Falsarella GR, Costallat BL, Coimbra IB, Coimbra AMV. Association between knee osteoarthritis and metabolic syndrome in non-institutionalized elderly patients. Rev Bras Ortop. 2020;55(3):310–316.
5. Molnar V, Primorac D, Rod E, et al. Knee osteoarthritis: a review of pathogenesis and state-of-the-art non-operative therapeutic considerations. Int J Mol Sci. 2020;11(8):854.
6. Nemet M, Blazin T, Milutinovic S, Cebovic T, Stanojevic D, Svorcan J. Association between metabolic syndrome, its components, and knee osteoarthritis in premenopausal and menopausal women: a pilot study. J Clin Med. 2022;14(7).
7. Samaan SF, Taha SI. The impact of metabolic syndrome on quality of life among individuals with knee osteoarthritis living in Egypt. Clin Med Insights Arthritis Musculoskelet Disord. 2022;15: 11795441221097361.
8. Zhang S, et al. Metabolic syndrome increases osteoarthritis risk: findings from the UK Biobank prospective cohort study. BMC Public Health. 2024;24(1):233.